چکیده:
ازجمله پیشنیازهای تفسیر قرآن در اختیار داشتن قرائت ابلاغ شده از سوی پیامبر است از نظر علامه طباطبائی( این قرائت اکنون در میان قرائتهای مختلف پنهان است و به همین جهت برای بازیابی آن به قرائتهای مختلف توجه کرده و با توجه به آنها تفسیر گرانسنگ المیزان را نگاشته است. وی با رد تواتر قرائات و تنها مشهور دانستن آنها و منحصر ندانستن قرائت صحیح در قرائت عاصم، به قرائتهای دیگر نیز توجه دارد؛ چراکه به باور ایشان سه خصیصه صحت سند، موافقت با قواعد عربی و مطابقت با رسم مصحف در این قرائات وجود دارد. از نظر علامه، قرائن بازیابی قرائت پیامبر عبارتاند از: أفصحیت، سیاق آیات، قواعد صرفی، سازگاری با مفاد آیات، دلیل عقلی و نیز روایات.وی بر پایه روایات معصومین( بر این باور است که ایشان به پیروی از قرائت مشهور فرمان دادهاند و لذا از قرائت منسوب به ائمه( تنها بهعنوان مؤید یا بهعنوان تفسیر آیات استفاده میکند.
خلاصه ماشینی:
"علامه طباطبائی( در تفسیر آیة «یسئلونک عن الأنفال قل الأنفال لله و الرسول»(انفال: 1) ابتدا به سراغ اختلاف قرائت رفته و نوشته است: به أهل البیت( و برخی دیگر مثل عبد الله بن مسعود و سعد بن أبی وقاص و طلحة بن مصرف نسبت داده شده است که اینان آیه را این گونه «یسئلونک الأنفال» قرائت کردهاند.
علامه طباطبائی( در بحث روایی تفسیر آیة «قال یا نوح إنه لیس من أهلک إنه عمل غیر صالح فلا تسئلن ما لیس لک به علم إنی أعظک أن تکون من الجاهلین»(هود: 46) به نقل از صدوق از طریق حسن بن علی وشاء نقل میکند که گفت از حضرت رضا( شنیدم که پدرش از امام صادق( نقل فرمود: إن الله عز وجل قال لنوح یا نوح «إنه لیس من أهلک» لأنه کان مخالفا له و جعل من اتبعه من أهله؛ راوی میگوید امام از من پرسید: [مردم] این آیه را دربارة پسر نوح چگونه قرائت میکنند؟ گفتم مردم آن را بر دو وجه میخوانند: «إنه عمل غیر صالح» و «إنه عمل غیر صالح».
برای نمونه، علامه در تفسیر آیة «إذ قال الحواریون یا عیسی ابن مریم هل یستطیع ربک أن ینزل علینا مائدة من السماء قال اتقوا الله إن کنتم مؤمنین»(مائده: 112) مینویسد: متن پرسشی که قرآن حکایت میکند این است که میفرماید «هل یستطیع ربک أن ینزل علینا مائدة من السماء»، عقل باور نمیکند که حواریون که از اصحاب خاص و بارز و از ملازمان عیسی( هستند و از انوار علومش استفاده کردهاند چنین سؤالی کرده باشند؛ زیرا هر کسی با پائینترین مراتب ایمان میداند که خدا بر چنین کاری قدرت دارد، حال چگونه ممکن است حواریون عیسی( از توانایی خدا بر کار سادة نزول مائده پرسیده باشند."