چکیده:
تجربیات تغییر و تحول سازمانی کشورهای در حال توسعه حاوی نکات جالب و آموزندهای است که برای پژوهشگران این رشته و مسئولان تغییر و تحول سازمانی بسیار مفید و سازنده بنظر میرسد.از اینرو نشریه مطالعات مدیریت عزم آن دارد که در نشر این تجربیات اقدام کند.مقاله حاضر به بررسی پروژه روشهای ارزشیابی مدیریت بهداشت در وزارت بهداشت کشور اردن پرداخته و نکات ظریفی را در بحث تغییر و تحول سازمانی مطرح میسازد. تغییر در وزارت بهداشت اردن نمونهای موفق از یک تحول در جهت عدم تمرکز و بهبود مدیریت است.وزارتخانه در اصل متمرکز بود و اکثر تصمیمات در سطح کشور و تصمیمات معدودی در سطح ناحیه یا منطقه گرفته میشد و تغییر موجب گردید تا یک سیستم بهداشت محلی ایجاد گردد.تغییرهایی در فرآیندها صورت پذیرفت و آموزش و روشها و تکنیکهای جدید مدیریت و سرپرستی قرار گرفتند و چنان آموزش داده شدند تا هرچه بیشتر هدفگرا باشند. مسئولی تغییر رسما دارای مجموعهای از اقدامات اساسی برای حل مشکل بودند و در جریان تغییر بصورتی سیستماتیک از آن استفاده نمودند.در اکثر موارد نیز نیروی عملیاتی لازم برای حل مشکلات و افزایش توان حل مشکل در سازمان ایجاد گردید. ایجاد عدم تمرکز در دولت یکی از مسائل جاری بهبود مدیریت است و تحول در وزارت بهداشت را میتوان نمونهای آموزنده از یک تغییر موفقیت آمیز در یک وزارتخانه در جهت عدم تمرکز دانست.عوامل زیادی در موفقیت تغییر نقش داشته است ولی عامل اصلی را باید در آموزش مدیران برای مسئولیتهای جدید دانست.
خلاصه ماشینی:
"با حمایت وزیر این تغییرات میتوانست بوسیله مشاورین طراحی و از طریق صدور دستور با حد اقل مشارکت کارکنان باجراء درآید ولی گروه مشاوره مراقبت زیادی بعمل آورد تا مشارکت کارکنان را فراهم آورده و سیستمهای جدید و سایر تغییرات را متعلق به آنها سازد.
اگرچه این تغییر جنبهء اداری داشت ولی تجدید طرح سازمانی با مدیران سطوح بالا مورد بحث، اصلاح و تصویب قرار گرفت و بوسیله نیروی عملیاتی باجراء درآمد.
در مقابل گروه مشاوره،کارکنان را از طریق هفت گام برای هر تغییر به آرامی رهبری مینمود: 1-آگاهی و وقوف بر مشکل 2-تبیین دقیق مشکل 3-تونائی دستیابی به راه حلها 4-طرح راه حل 5-دانش اجراء راه حل 6-اجراء راه حلها 7-ارزشیابی سیستم حتی اگر مشاوران تغییری را طراحی مینمودند آنها را همیشه در قالبی ارائه میدادند که بوسیله کارکنان مورد بحث،انتقاد و اصلاح قرار گیرد.
با وادار کردن مدیران در بسیاری از فرآیندهای تغییر،دادن آموزش مهارتهای ضروری به کارکنان، رهبری کارکنان در توجه نمودن به علل تغییر از طریق کارگاههای آموزشی و عدم توجه به عملکرد ضعیف گذشته،سودمندی و کاربرد این تکنیکها را مورد تشویق قرار میداد.
عملا در گزارش از کاهش نرخ مرگومیر و بهبود خدمات ذکری بعمل نیامده است ولی تحولاتی را که قبلا بدان اشاره شد و در حقیقت نتایج واقعی حاصل از تحول است مندرج گردیده است،گزارش تحول ادعا دارد که عملیات و سیستمهای جدیدی ایجاد گردیده و مهارتهای زیادی آموخته شده است اما از نتایج حاصل از این تغییرات در کمیت و کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی وزارت بهداری سخنی به میان نمیآورد.
این تحول موجب شد تا ساختار وزارت بهداری به نظامی غیر متمرکز تبدیل گشته،شغلها از طراحی مجدد برخوردار شده و کارکنان برای مسئولیتهای جدید آموزش داده شوند."