فراخوانی شخصیت های دینی در شعر نزار قبانی مقاله

هنر فراخوانی شخصیت های دینی از جمله مسائل مهمی است که مورد توجه شاعران معاصر عربی قرار گرفته و بازتاب بسیاری در آثارشان داشته است. نزار قبانی از جمله شاعرانی است که در جای جای آثارش از این هنر بهره برده و سعی داشته اهداف خود را از این رهگذر بیان کند، چرا که خفقان سیاسی و اوضاع اجتماعی حاکم بر دوره ی معاصرش به او اجازه نمی دهد تا اهدافش را آشکار و واضح بیان نماید. آنچه که ذکر شد و بسیاری از دلایل ناگفته ی دیگر که در رهگذر این پژوهش به آن ها خواهیم پرداخت، سبب شد تا به کیفیت و چگونگی بازتاب این شخصیت ها (شخصیت های دینی تاریخی) در شعر نزار قبانی پرداخته و به دنبال پرده برداشتن از هدف او از این فراخوانی باشیم، و به همین منظور مجموعه های شعری وی در هفت جلد را مورد بررسی قرار داده و دریافتیم که نزار برای بیان امید به آینده، آزادی، ایجاد شور انقلابی، برانگیختن حس نوع دوستی و بیان رنج انسان معاصر و... از شخصیت های دینی مانند حضرت محمد (ص)، حضرت مسیح (ع)، امام حسین (ع) و... بهره برده است.

"آنچه که ذکر شد و بسیاری از دلایل ناگفته‌ی دیگر که در رهگذر این پژوهش به آن‌ها خواهیم پرداخت،سبب شد تا به کیفیت و چگونگی بازتاب این شخصیت‌ها(شخصیت‌های دینی تاریخی)در شعر نزار قبانیپرداخته و به دنبال پرده برداشتن از اهداف او از این فراخوانی باشیم،و به همین منظور مجموعه‌های شعری ویدر هفت جلد را مورد بررسی قرار داده و دریافتیم که نزار برای بیان امید به آینده،آزادی،ایجاد شور انقلابی،برانگیختن حس نوع‌دوستی و بیان رنج انسان معاصر و... قبانی که یکی از ویژگی‌های بارز و عینی در رفتار عموم مردم جامعه‌اش را،ضعیف بودن امید وامیدواری به زندگی و آینده می‌بیند،با یادآوری موعود و قیام او برای نجات،در صدد تقویت اینحس در بین امتش برمی‌آید؛چرا که وی معتقد است با توجه به مسأله‌ی امید و امیدواری درزندگی فردی و اجتماعی می‌توان بسیاری از مشکلات را رفع نمود و زندگی سخت و نابسامان راتبدیل به زندگی خوش و قابل تحمل نمود و برای بیان این هدف در چندین قسمت از قصایدششخصیت مسیح را فرامی‌خواند: «لیس هذا الجسد المصلوب/فوق حائط الأحزان کالمسیح»(قبانی،1999،ج 6:55) ترجمه:«این جسد به دار آویخته شده/بر بالای دیوارهای اندوه همانند مسیح نیست». شاعر با کاربرد نمادین این شخصیت‌ها در حقیقت به دنبال آن است تا با استفاده ازشخصیت‌های دینی و از زبان او از دردهای خود سخن بگوید و جامعه‌اش را به تصویر بکشد؛مثلا از امام حسین(ع)برای بیان درد و رنج انسان معاصر استمداد می‌جوید و با کاربرد این شخصیت و حماسه‌ی بی‌نظیر او درصدد تقویت روحیه‌ی آزادی‌خواهی،برانگیختن میل مبارزهو حس نوع‌دوستی مسلمانان است."