چکیده:
از آنجایی که مهمترین هدف سازمانهـای متـولی تـامین کننـده آب شـرب و بهداشتی در مناطق روستایی تامین آب با کمیت و کیفیت مناسب و قابل دسترسی برای عموم مردم در تمام طول سال، ماه، هفته وروز مـی باشـد و از طـرف دیگـر گاها با محدودیت هایی از نظر کمی و کیفـی منـابع آب مواجـه مـی شـوند، فلـذا برنامه ریزی برای مدیریت بهینه مصرف آب با اندازه گیری دقیق کشش تقاضـا و نیاز واقعی ، آموزش و آگاهی دادن به مردم و ترغیب آنها به صرفه جویی و کنترل تلفات و آب به حساب نیامده برای دستیابی به این هدف ضروری است . این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی ـ تحلیلی وکاربردی مـی باشـد. اجـرای ایـن مطالعه در تعدادی از روستاهای استان به عنوان نمونه (١٥روسـتا در مرحلـه اول و ٣ روستا در مرحلـه دوم) کـه بـادرنظرگرفتن معیارهـای مـوثر در میـزان مـصرف آب، نوسانات مصرف وتلفات آن ازجمله جمعیت روستاوموقعیت جغرافیایی ، نوع اقلـیم ، درصد استهلاک تاسیـسات آب، کیفیـت آب در دسـترس، کمیـت آب در دسـترس، چگونگی سکونت جمعیت ، وجـود آمـار مـستند مـصارف آب مربـوط بـه سـالهای گذشته ، اجرا یا عدم اجرا طرح هادی، داشـتن اولویـت مطالعـه واجـرای تاسیـسات فاضلاب، تعداد دام و طیورومیزان فضای سبزو...، اهداف مطالعه و روشـهای آمـاری که نمایانگر شرایط واقعی روستاهای استان بودند و انتخاب شدند، انجام پذیرفت . نتایج نشان داد میانگین سـرانه مـصرف کـل در ٣ روسـتای نمونـه (دسـتگرد، ورجان و طغرود) براساس آمار قرائت کنتورها به ترتیـب ٤٣ ± ١٧٤، ٦٨ ± ١٨٨ و ٢٥± ١٤٣ لیتر در روز می باشد. متوسط سرانه مـصرف کـل آب در ٣ روسـتای نمونه برابر ٢٢± ١٧٦ لیتر در روز بدست آمده است . قسمت عمده مصرف آب در مناطق روستایی (بیش از ٩٥ درصـد کـل سـرانه مصرف) به مصرف خانگی اختـصاص دارد . میـزان سـرانه کـل مـصرف نیـز در محدوده ١٣٧ تا ٢٩٥ (متوسط ١٨٠/٦) لیتـر درروز قـرار دارد. ضـرایب حـداقل و حداکثر مصرف سرانه روزانه به ترتیب در محدوده ٠/٨١ -٠/٧١ و ١/٤٥ - ١/٢٢ قرار دارد و ضرایب حداقل و حداکثر مصرف سرانه ساعتی به ترتیب در محدوده ٠/٨٧ – ٠/٤٢ و ٢/٩ – ٢ قرار دارد. همچنـین میـزان آب بـه حـساب نیامـده در روستاهای مورد مطالعه در محدوده ٣٥/١ – ٢٢ درصد می باشـد. متوسـط میـزان درصد آب بحساب نیامده در ٣ روستای نمونه برابر ٦/٥ ± ٢٨/٢ درصد می باشد. متوسط آب موردنیازمصارف شرب وبهداشتی درسطح روستاهای استان درسـال ١٤٠٠، ١٧٨٨٥ مترمکعب درروزبرآورد می گردد.
خلاصه ماشینی:
"کلمات کلیـدی: منـاطق روسـتایی ـ اسـتان قـم ـ الگـوی مـصرف آب ـ آب بحساب نیامده ـ مدیریت تقاضا ۱ ـ مقدمه افزایش جمعیت ، توسعه صنعتی و بالا رفتن معیارها و استانداردهـای زنـدگی موجب شده است تا مصرف سرانه آب در ایران از روندی رو به رشد بهره گرفته باشد ~این در حالی است که از یک سو، کاهش ظرفیت منابع آب موجود به همراه تقاضای افزونتر برای آب، و از سوی دیگر نیاز به ایجاد منابع تامین آب جدیـد با سرمایه گذاری مالی زیاد و در کنار این مسائل پایین بودن نزولات آسـمانی در کشور و خشکسالی های پی در پـی موجـب شـده اسـت تـا ضـرورت مـدیریت بهینه مصرف آب بیش از بیش احساس شده و به عنوان یک راهکـار اساسـی در برنامه ریزی کلان مدیریت آب کشور در انواع مـصارف آب اعـم از کـشاورزی، صنعت ، شرب و بهداشتی مورد تاکید قرار گیرد .
از آنجایی که مهمترین هدف سازمانهـای متـولی تـامین کننـده آب شـرب و بهداشتی در مناطق روستایی تامین آب با کمیت و کیفیت مناسب و قابل دسترسی برای عموم مـردم در تمـام طـول سـال، مـاه، هفتـه وروز مـی باشـد و از طـرف دیگر گاها با محدودیت هایی از نظر کمـی و کیفـی منـابع آب مواجـه مـی شـوند فلذا برنامه ریزی برای مدیریت بهینه مصرف آب، با انـدازه گیـری دقیـق کـشش تقاضا و نیاز واقعی ، آموزش و آگاهی دادن به مردم و ترغیب آنها به صرفه جویی و کنترل تلفات و آب به حـساب نیامـده و سـایرعوامل بـرای دسـتیابی بـه ایـن هدف ضروری است ~ اولین قدم در این راستا شـناخت رفتـار و الگـوی مـصرف آب مــشترکین و اصــلاح ایــن الگوســت ~ اهمیــت بررســی ایــن مــسئله در مناطق روستایی استان که از یکطـرف کـار برنامـه ریـزی شـدهای در ایـن زمینـه انجام نشده و اطلاعات دقیق وجود نداردو از طـرف دیگـر وجـود کمبـود آب و شرایط خاص حاکم بر اسـتان دو چنـدان اسـت ."
(
, 
, 
)
