چکیده:
یکی از تحولات عمده و بسیار مهم، مطرح شدن اطلاعات و اهمیت نقش اساسی آن در سازمان ها و جوامع است. سیر تحول محیط به گونه ای بوده است که از عصر شکار که ابتدایی ترین حالت زندگی بشر بوده، به عصر اطلاعات رسیده است و حتی عده ای معتقدند که امروزه عصر فرا اطلاعات است. روند شتاب آلود تغییرات به گونه ای است که در آینده ای نه چندان دور شاهد به وجود آمدن سازمان هایی خواهیم بود که با تصورات کنونی ما از سازمان، تفاوت اصولی خواهند داشت. به کارگیری فناوری اطلاعات در بخش های مختلف دولت به منظور افزایش بهره وری و ارتقاء سطح خدمات رسانی را دولت الکترونیک گویند. مهمترین نتیجه این امر، افزایش رضایت مردم است؛ به شرطی که پیاده سازی دولت الکترونیک به صورت صحیح و با موفقیت انجام پذیرد. دولت الکترونیک به دلیل اینکه می تواند یک گام اساسی برای دولت ها باشد، چالش برانگیز است. پس از شکل گیری دولت الکترونیک در جهان از سال 1381 انجام آن در ایران به رسمیت شناخته شد، اما با گذشت چندین سال هنوز این مقوله به مرحله اجرای کامل نرسیده است. در این مقاله سعی شده است به تعاریف و مفاهیم دولت الکترونیک، تاریخچه شکل گیری آن در ایران و جهان، کارکردهای آن، ویژگی های سازمان های الکترونیک، پیش نیازها و ضرورت اجرای دولت الکترونیک، مزیت های بالقوه و اثرات آن، مراحل ایجاد، گام های ایجاد یک دولت الکترونیک موفق و وضعیت کنونی دولت الکترونیک در ایران پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
تعاریف دولت الکترونیک دولت الکترونیک، استفاده دولت و سایر سازمان های دولتی از فناوری اطلاعات ، به منظور ایجاد تحول در رابطه با شهروندان ، مراکز تجاری و سایر مواردی است که با دولت در حال تعامل هستند و به افراد، تسهیلات لازم جهت دسترسی مناسب به اطلاعات و خدمات دولتی ، اصلاح کیفیت آن ها و ارائه فرصت های گسترده برای مشارکت در فرآیندها و نهادهای مردم سالار را می دهد(نوبخت و بختیاری ،١٣٨٧: ١٤).
در واقع دولت الکترونیک به منزله ابزاری است که راه حل های بالقوه را به رهبران کل مجموعه دولت از جمله : مدیران فناوری اطلاعات ، مدیران برنامه ، رؤسای سازمان ها، طراحان دولت الکترونیک در سراسر مجموعه دولت و نیز سیاستمداران ارائه می دهد، زیرا تمامی این مدیران دارای نقش کلیدی هستند و نقش تکتک آنان با گسترش دولت الکترونیک تغییر پیدا می کند(شهباز مرادی ،١١:١٣٨٦).
٤) G to E (دولت با کارکنان ): این نوع رابطه بدین منظور طراحی شده است که اطلاعاتی را برای بخش عمومی ارائه کند تا کارکنان دولتی بتوانند از شبکه داخلی دولتی یا شبکه های خصوصی به اطلاعات منابع انسانی دستیابی پیدا کنند.
متأسفانه عمده ضعف ها در تحقق نیافتن دولت الکترونیک در ابتدا به این دلیل است که سازمان های دولتی و خصوصی به موقع در به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ارائه خدمات خود اقدام نکردند و به علاوه امکانات لازم را برای الکترونیکی شدن امور در زمان مناسب ایجاد نکردند.