چکیده:
یکی از نگرانی های اساسی عمومی، حوادث رانندگی به ویژه تصادفات جاده ای است. تصادفات وسایل نقلیه حامل فرآورده های نفتی به واسطه خطرات بالقوه محمولات آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به نقش وسیله نقلیه در چرخه ترافیک در این مقاله به بررسی و تعیین خصوصیات وسایل نقلیه حامل فرآورده های نفتی موثر در حوادث جاده ای پرداخته شده است. از بین تصادفات ثبت شده، پیگیری تعداد 130 فقره تصادف، منتج به بازدید از وسایل نقلیه مربوطه شد. به علت عدم دسترسی به اطلاعات کلیه وسایل نقلیه ناوگان حمل ونقل مواد نفتی، 250 دستگاه خودرو در سطح شبکه راه ها به صورت تصادفی انتخاب شدند و شاخص های موردنظر در وسایل نقلیه دو گروه مورد و شاهد از طریق نرم افزار آماری S.P.S.S مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه نشان می دهد، بین نوع خودرو، ارتفاع نسبی خودرو، شکل سطح مقطع تانک، نوع سیستم ترمز و اندازه لاستیک ها در نفتکش های جاده پیما و بروز حوادث ترافیکی، رابطه معنی داری وجود دارد. به عبارت دیگر، شرایط و خصوصیات وسایل نقلیه حامل فرآورده نفتی در ایمنی ترافیک محورهای برون شهری موثر هستند.
خلاصه ماشینی:
"در حملونقل جادهای،جابهجایی فرآوردههای نفتی که بهصورت ذاتی خطرآفرین هستند از اهمیت ویژهای برخوردار است چرا که تصادفات وسایل نقلیهحامل فرآوردههای نفتی ضمن ایجاد زمینه خطر بالقوه برای سایر واحدهای حملونقلی باعثبروز آلودگی محیط زیست در سطحی وسیع،تشدید و توسعه میزان خسارت مالی ناشی ازتصادف در اثر انفجار یا آتشسوزی و ایجاد اختلال وسیع در شبکه آمدوشد میشود بنابراینرعایت شرایط و ضوابط خاص در جهت افزایش ایمنی حملونقل آن حیاتی بهنظر میرسد.
در این پژوهش براساس اطلاعات تصادفات تانکرهای حامل فرآوردههای نفتی در سطحجادههای کشور در سال 84 و 9 ماهه اول 85،خصوصیات و ویژگیهای وسایل نقلیهمربوطه مورد بررسی قرار گرفت.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)جدول دو-فراوانی نسبی انواع علل تصادفات تانکرها علت فروانی\تعداد\درصد نقص فنی\11\8/5 خوابآلودگی\29\22/3 سرعت\59\45/4 بیاحتیاطی\29\22/3 سایر\2\1/5 جمع\130\100 در بررسی وضعیت خودرو و مقایسه فراوانی نسبی شاخصها در بین دو گروه مورد و شاهدنتایج زیر بهدست آمد.
ارتفاع گاه ابعاد خودرو در بروز حوادث نقش بسزایی دارد بهویژه ارتفاع خودرو که در تصادفاتواژگونی از عوامل اصلی خروج کنترل وسیله نقلیه از اختیار راننده است که به این منظورارتفاع محور مرکزی تانک(درحالیکه حامل فرآورده است)از سطح زمین بهعنوان شاخصارتفاع خودرو در نظر گرفته شد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)مقایسه فراوانی استفاده از انواع لاستیک در نفتکشها در دو گروه نشان میدهد با تغییراندازه لاستیکها و افزایش ارتفاع آنها،میزان حوادث افزایش یافته است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجه مقایسه فراوانی نسبی انواع شکل سطح مقطع تانک در خودروهای دو گروه مورد وشاهد بیانگر آن است که با تغییر شکل سطح مقطع،شاهد افزایش نسبی تعداد تصادفاتهستیم به گونهای که خودروهای با تانکهای چهارگوش بیشترین تصادفات را داشتهاند."