چکیده:
امپراتوری عثمانی نقطه تلاقی باورها و اعتقادات گونه گون از ادیان و مذاهب
و آیین های مختلف الهی و بشری است . در آسیای صغیر می توان نشانه ها و نمونه های زیادی
از میراث تمدن های بزرگ به ویژه مسیحیت و اسلام یافت.
مقاله حاضر درصدد است تا تاملاتی در این میراث مشترک یعنی مزارات و برخی
تشابهات موجود در باورهای مسیحیان ، علویان و بکتاشیان داشته باشد . ن تیجه حاصله از
این قرار است که پیران و شیوخ طریقت ها با تلفیق معتقدات خود با باورهای ساکنین محل و
هم آهنگ نمودن آنها با اساطیر و آئین های مورد پرستش آنان، پس از مدتی مجادله از
طرف ساکنین پذیرفته شده و در کنار هم به زندگی خود ادامه دادند و بعضا با یکی کردن
زیارتگاه ها از طرف دارندگان هر دو باور در روزهای خاص تنها با عوض نمودن بعضی از
تصاویر از طرف زوار زیارت می شدند که به زیارتگاه های دو طرفه مشهور بودند.
خلاصه ماشینی:
"نتیجه حاصله ازاین قرار است که پیران و شیوخ طریقتها با تلفیق معتقدات خود با باورهای ساکنین محل وهمآهنگ نمودن آنها با اساطیر و آئینهای مورد پرستش آنان،پس از مدتی مجادله ازطرف ساکنین پذیرفته شده و در کنار هم به زندگی خود ادامه دادند و بعضا با یکی کردنزیارتگاهها از طرف دارندگان هردو باور در روزهای خاص تنها با عوض نمودن بعضی ازتصاویر از طرف زوار زیارت میشدند که به زیارتگاههای دو طرفه مشهور بودند.
تنها اثرتاریخی موثق در این مورد تبلیغات آزاد میان مسیحیان در اوایل قرن 15 میلادی مربوطبه قیام بدر الدین سماوی میباشد -)034-814,4691,oylopaS( که میتواند با طریقتهایحروفی و بکتاشی در ارتباط باشد زیرا قیام بدر الدین یک قیام اجتماعی،اقتصادی و دینیو هدف آن برقراری یک نظام اقتصادی عادلانه در جامعه بود که احکام حروفی وبکتاشی را نیز شامل میشد و با استقبال فراوان از طرف مسیحیان روبرو گردید.
در خارج از آناطولی نیز تکیههای زیادی از علویان و بکتاشیان وجود داشت کهبسیاری از آنها تخریب و غیر قابل استفاده شده است نظیر تکیه سید علی سلطان دربلغارستان که در جنگ جهانی اول تخریب شد ولی به خود مزار آسیبی نرسید همچنینمزار مصطفی بابا،عزیز اسماعیل،حسن دمیر بابا،عثمان بابا،ملک بابا،بالی بابا،وبسیاری دیگر.
پیران و شیوخ طریقتها با تلفیقمعتقدات خود با باورهای ساکنین محل و همآهنگ نمودن آنها با اساطیر و آئینهای موردپرستش آنان پس از مدتی مجادله از طرف ساکنین پذیرفته شده و در کنار هم به زندگیخود ادامه دادند و بعضا با یکی کردن زیارتگاهها از طرف دارندگان هردو باور درروزهای خاص تنها با عوض نمودن بعضی از تصاویر از طرف زوار زیارت میشدند که بهزیارتگاهها دو طرفه مشهور بودند."