چکیده:
این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر قاچاق مواد مخدر توسط زنان در شهر زنان انجام شده است. در این راستا با اتخاذ روش کیفی جهت بررسی ابعاد گوناگون موضوع، از طریق انجام مصاحبه های عمیق با تعدادی از زنان زندانی در زندان مرکزی زنجان، سعی شد تا عوامل محیطی و اجتماعی و خانوادگی موثر در ارتکاب زنان به قاچاق مواد مخدر در شهر زنجان شناسایی گردد. برای اتخاذ چشم انداز نظری پژوهشف و نیز تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه ها، به طور عمده از تئوری های ناظر بر فشار اجتماعی، یادگیری اجتماعی و کنترل بهره گرفته شده است. در اظهار نظرهای مشارکت کنندگان در پژوهش، اوضاع نابسامان خانواده از قبیل اعتیاد و در مواردی قاچاق مواد مخدر توسط اعضای خانواده، طلاق، ازهم گسیختگی و عدم تقیدهای مذهبی در سوق دادن آنان به سمت کار مواد مخدر برجستگی اساسی داشت. در موارد قابل توجهی نیز شرایط سخت اقتصادی و تنگدستی زنان که غالبا سرپرست خانوار بودند، از زمینه های ارکتاب حمل و نگهداری و فروش مواد مخدر جهت تامین زندگی بوده است. در مواردی نیز عدم حمایت مطلوب از خانواده های بزه دیده، موجب شده تا زنان این خانواده ها در اثر عدم کفاف حمایت های نهادهای مربوط، مسیر شوهر را ادامه داده و در مواردی نیز علی رغم تحمل مجازات در یک مقطع، دوباره روی به کار قبلی بیاورند. در چند مورد نیز مشاهده شد که در اثر کم اطلاعی و قریب خوردن، زنان، نا خواسته در کار مواد مخدر افتاده بودند. تمام زنانی که در مصاحبه شرکت داشتند دارای تحصیلات کمتر از دیپلم بودند.