چکیده:
امام خمینی با پیام و سخنرانی در ایام حج سعی کرد روح بیداری اسلامی را در مبارزه با استعمار و استکبار مطرح و مسلمانان را به کارکردهای سیاسی و اجتماعی مغفول حج در عزتبخشی و نهضت اسلامی متوجه کنند. از نظر امام خمینی، حج فضایی برای آگاهی و روشنگری نسبت به اسلام و مسائل جهان اسلام است و برائت از مشرکین در راستای هویتبخشی و انسجامبخشی جهان اسلام در مقابل کفر و استعمار به عنوان دشمن مشترک مسلمانان است. افزون بر این، حج با تقویت هویت تمدنی و رنگ باختن ملیتها همبستگی مسلمانان را در سطح جهان اسلام ارتقا میدهد. امام خمینی از مناسک اخلاقی و عرفانی حج، تفسیری کاملا سیاسی و انقلابی ارائه میکنند. افزون بر این، حج زمینه بسیار مناسبی برای صدور بیداری اسلامی است و ایمان و اخلاقی که در پرتو مناسک حج ایجاد میشود, عرفانی را تداعی میکند که حماسهای جاودان بیافریند.
With his speeches and messages in hajj days, Imam Khomeini tried to introduce Islamic Awakening as the spirit of war against colonization and global arrogance and attract Muslim's attention to political and social functions of hajj to offer Muslims dignity and inspire them to start an Islamic movement. In his opinion, hajj is an atmosphere to gain knowledge about Islam and to enlighten people about Islam and issues of the Islamic world. "Disassociation with pagans" is to give identity and unity to Islamic world against pagans and colonial powers as the common enemies of Muslims. Through reinforcing civilization identity and removing ethnic discrimination and racism, hajj also increases Muslim's unity throughout the Islamic world. Imam Khomeini offers a completely political and revolutionary interpretation of ethical and spiritual rites of hajj. In addition Hajj is a very suitable opportunity to expand Islamic awakening. The faith and ethics created during hajj reflect a spirituality that can create an eternal epic.
خلاصه ماشینی:
(همان) افزون بر این امام خمینی تأکید دارند در حج باید مسائل جهان اسلام مطرح شود (همان: 26، 136، 137) تا هویت بینالمللی مسلمانان (امت واحده) تقویت شود و بیداری اسلامی علاوه بر ابعاد سیاسی در جهات سازندگی عملی نیز وارد شود.
یکی از مهمترین مفاهیم در گفتمان بیداری اسلامی امام خمینی+ نیز مفهوم «ضدیت» و «غیریتسازی» است که بر نقش استعمار و استکبار در دشمنی با جهان اسلام تأکید دارد.
در شرایطی که عرفان در همه مراحل عملی و نظری خود در قالب فردی بود و تعریف عرفان نیز جنبه اجتماعی نداشت 1 (آشتیانی، 1370: 27) امام خمینی هرچند در امتداد مکتب عرفانی پیشینیان آثاری نگاشت 2 ولی به طور کامل در اختیار فکر عرفانی آنان نبود و ضمن انتقاد از مشرب سیاسی ـ اجتماعی عارفان، (امام خمینی، 1361: 8 / 529) در عمل نیز تصویری جدید از عرفان انقلابی ارائه کرد که در آن دنیا و سیاست را مخل اشراقات نفسانی و مانع سیر و سلوک فردی ندانست، بلکه تداوم سلوک خویش را در سلوک جمع میدانست.
(همان: 140 و 227) از نظر امام صدور انقلاب در حج، فقط به عهده عموم زائران نیست، بلکه با توجه به ماهیت موضوع، علما و اندیشمندان نیز در این مورد وظیفه مهمی دارند تا مبانی انقلاب را به خوبی تبیین کرده و توطئههای دشمنان اسلام را خنثی کنند و از این طریق، در صدور بیداری اسلامی سهمی داشته باشند.
8. اسمیت، برایان کلایو، ۱۳۸۰، فهم سیاست جهان سوم: نظریههای توسعه و دگرگونی سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاجییوسفی و محمدسعید قائنی نجفی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات.
گروهی از نویسندگان، 1391، مقالات برگزیده همایش نظریه بیداری اسلامی در اندیشه سیاسی حضرت آیتالله العظمی امام خمینی و آیتالله العظمی خامنهای، تهران، نهضت نرمافزاری (وابسته به انتشارات انقلاب اسلامی).