چکیده:
این پژوهش با هدف تعیین میزان تأثیر کاربرد ترسیم نقشههای مفهومی با استفاده از رایانه در مقایسه با روش رایج ترسیم نقشههای مفهومی با استفاده از قلم وکاغذ، در افزایش سطح یادگیری، یادداری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشآموزان در درس زمینشناسی دوره دبیرستان انجام گرفته است. پژوهش بهشیوه شبهآزمایشی بوده که در آن دانشآموزان سه کلاس در سه گروه جای گرفتند. (گروه اول: نقشههای مفهومی (قلم – کاغذی)؛ گروه دوم: نقشههای مفهومی رایانهای مبتنی بر نرمافزار Cmap؛ و گروه سوم: نقشههای مفهومی رایانهای مبتنی بر نرمافزار Mind map). ابتدا پیشآزمون و آزمون انگیزش پیشرفت تحصیلی اجرا گردید. بعد از آموزشها، پسآزمون و آزمون انگیزش پیشرفت تحصیلی و پس از سه هفته، پسآزمون دوم اجرا گردید. پایایی آزمون 79/0 بهدست آمد. نتایج با استفاده از آزمونهای تحلیل یکطرفه واریانس، آزمون تعیبی شفه و تجزیه و تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل آماری قرارگرفتند. براساس نتایج، مشخص شد که در متغیرهای یادگیری و یادداری، روش ترسیم نقشه مفهومی با استفاده از نرمافزار Cmap بر سایر روشها برتری دارد، بهگونهای که این روش با ضریب تأثیر 44 درصد بر دو روش دیگر در میزان یادگیری دانشآموزان مؤثر بوده است. در متغیر یادداری نیز همان روش با ضریب تأثیر 64 درصد بیشترین میزان تأثیر را بر یادداری دانشآموزان نسبت به روشهای دیگر داشته است. در هر دو متغیر (یادگیری و یادداری) روش ترسیم قلم – کاغذی نسبت بهروش ترسیم مبتنی بر نرمافزار Mind map عملکرد بهتری داشته است. در مبحث انگیزش پیشرفت تحصیلی، تفاوت معنادار آماری بین گروهها وجود نداشت.
خلاصه ماشینی:
"نتایج تحلیل کوواریانس نمرات پسآزمون یادگیری سه گروه با کنترل دانش پیشین منبع تغییر مجموع مجذورها درجه آزادی میانگین مجذورها F Sig ضریب تأثیر الگوی تصحیح شده 093/173 3 698/57 634/26 000/0 625/0 مقدار ثابت 237/116 1 237/116 656/53 000/0 528/0 پیشآزمون 281/53 1 281/53 595/24 000/0 339/0 گروه 757/81 2 878/40 870/18 000/0 440/0 خطا 984/103 48 166/2 مجموع 000/11502 52 مجموع تصحیح شده 077/277 51 فرضیه دوم: بین دانشآموزان سه گروه (آموزش دیده به روش ترسیم نقشه مفهومی قلم - کاغذی، آموزش دیده با استفاده از نرمافزار Cmap و آموزش دیده با استفاده از نرمافزار Mind map) از نظر میزان یادداری تفاوت معنیدار وجود دارد.
نتایج تحلیل کوواریانس نمرات پسآزمون یادداری سه گروه با کنترل دانش پیشین منبع تغییر مجموع مجذورها درجه آزادی میانگین مجذورها F Sig ضریب تأثیر الگوی تصحیح شده 261/348 3 087/116 468/37 000/0 701/0 مقدار ثابت 968/140 1 968/140 498/45 000/0 487/0 پیشآزمون 418/40 1 418/40 045/13 001/0 214/0 گروه 637/262 2 318/131 384/42 000/0 638/0 خطا 720/148 48 098/3 مجموع 000/12167 52 مجموع تصحیح شده 981/496 51 فرضیه سوم: بین دانشآموزان سه گروه (آموزش دیده به روش ترسیم نقشه مفهومی قلم - کاغذی، آموزش دیده با استفاده از نرمافزارCmap و آموزش دیده با استفاده از نرمافزارMind map) از نظر میزان انگیزش پیشرفت تحصیلی تفاوت معنیدار وجود دارد."