چکیده:
اهداف: پرخاشگری و استرس به عنوان هیجان های ناخوشایند و بهزیستی روانشناختی به عنوان هیجان خوشایند از عوامل موثر بر عملکرد ورزشکاران می باشند. از طرف دیگر نتایج تحقیقات نشان داده به کمک هوش هیجانی می توان هیجان ها را مدیریت کرد. بنابراین هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر آموزش هوش هیجانی بر پرخاشگری، استرس و بهزیستی روانشناختی ورزشکاران نخبه بود. روش ها: نوع تحقیق نیمه تجربی بوده و طرح آن پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. آزمودنی های تحقیق عبارت بودند از 60 ورزشکار نخبه استان البرز که از طریق نمونه گیری در دسترس از بین 5 رشته ورزشی مختلف انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایشی قرار گرفتند و پرسش نامه های پرخاشگری باس و پری (1992)، استرس کوزن (2006) و بهزیستی روانشناختی ریف (1994) را تکمیل کردند. سپس افراد گروه آزمایش طی 16 جلسه تحت آموزش تکنیک های هوش هیجانی قرار گرفتند و در پایان آزمودنی های هر دو گروه، دوباره پرسش نامه های تحقیق را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره (مانکوا) و آزمون تحلیل کواریانس یک متغیری (آنکوا) در سطح معنی داری 05/0 α< استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش هوش هیجانی بر هر سه متغیر روانشناختی مورد بررسی تاثیر معنی دار دارد. یعنی این دوره سبب کاهش پرخاشگری و استرس و افزایش بهزیستی روانشناختی آزمودنی های گروه آزمایشی شده است. نتیجه گیری: با توجه به این که ماهیت رقابتی ورزش دامنه متغیری از هیجانات مختلف را در بر می گیرد بنابراین چگونگی کنترل و تنظیم هیجانات از طریق آموزش هوش هیجانی در ورزشکاران بسیار مهم بوده و می تواند بر متغیرهای روانشناختی درگیر با هیجانات تاثیر مثبت داشته، عملکرد ورزشکاران را بهبود دهد.
خلاصه ماشینی:
"مؤلفۀ زیربنایی مدیریت هیجان (کنترل هیجانات در خود و دیگران) در رویکرد اول بر وجود ارتباط بین هوش هیجانی با پرخاشگری (نوعی هیجان محسوب میشود) و مؤلفههای زیربنایی مدیریت استرس (کنترل حالات روانی و تحمل فشارها) و خلق عمومی (سرزندگی و ابراز احساسات مثبت و حفظ نگرش مثبت حتی هنگام وجود احساسات منفی و ناخوشایند) در رویکرد دوم بر وجود Aggression Stress psychological well-being ارتباط بین هوش هیجانی با استرس و بهزیستی روانشناختی اشاره دارند؛ بنابراین بر اساس این رویکردها و مؤلفههای درگیر در آنها، فرض بر این است که میزان هوش هیجانی ورزشکاران در تعیین میزان پرخاشگری، استرس و بهزیستی روانشناختی در آنها نقش داشته باشد که به بررسی نیاز دارد.
از آنجا که استرس واکنشی احساسی و هیجانی است و قسمت عمدۀ پروتکل آموزش هوش هیجانی استفاده شده در این تحقیق، کنترل هیجان است و محدود کردن اهمیت موقعیت خطرناک یا هیجانات ناخوشایند قسمتهای ویژهای از آموزش کنترل هیجان هستند، احتمالا ورزشکاران از طریق این آموزشها درست مانند مقابلۀ هیجانمدار (یکی از راهبردهای مقابله با استرس که برای تعدیل عامل استرسزا و رسیدن به هدف تنظیم حالتهای هیجانی مرتبط با یا حاصل از عامل استرسزا میپردازد)، رویۀ خود را در توجه به عامل استرسزا و ارزیابی و تفسیر آن عامل تغییر میدهند و با خودگویی مثبت، تجسم اجرای Austin Gallagher Garg موفقیتآمیز، آرامشیابی و افکار مداخلهگر را کاهش و فرآیند مقابله را تسهیل میکنند."