چکیده:
ادبیات متعهد از قرن هجدهم میلادی در اروپا آغاز شد و علیه حکومت های جابرانه جنبشهایی را به وجود آورد. این نوع جنبش های مردمی که بعدها سراسر جهان را فرا گرفت، در نخستین سال های سده بیستم منجر به قیام مشروطه در ایران شد. این نوع ادبیات، که در شعر پیشین ایران بی سابقه بود، در گیرودار مشروطه به طرزی شگرف، جامعه ایران را به جنبش درآورد و شعر و ادب فارسی را از رکود هزار ساله رهایی داد. این مقاله نگاهی دارد به ظهور چنین ادبیاتی در غرب و تاثیر آن بر ادبیات معاصر ایران.
خلاصه ماشینی:
"در حوزۀ تفکر و محتوای ادبیاتت این دوره باید گفت:جریاناتی را که از همان آغاز مشروطه،وارد شعر فارسی شده،ریشه در آشنایی با فرهنگ و تفکر غربی داشت و از جملۀ صادرات غرب به ایران به شمار میرود که اهم آنها را میتوان به این شرح خلاصه کرد: 1.
البته این نوگراییها به هنر و ادبیات ایران هم سرایت کرده و«از بسیاری از موارد، کارش به ابتذال و یاوهگویی و نامفهومی و گنگی کشیده شده است و به این جهت،شاخۀ گنگ شعر ونقاشی نو مورد توجه مردم قرار نگرفته است»(فرشیدورد،1363:308).
شعر نو هم یکی از این هدایای ادب اروپایی است و این،یک نوع تجدد ادبی است و لازمۀ روزگار و جامعه،نه خلاف مقتضیات زمانه و نیما یوشیج،راهگشای این نوع تجدد در شعر فارسی بود و تجددطلبیها،که حاصل تجربههاست،پس از وی نیز ادامه یافت؛چنان که گلچین گیلانی(مجد الدین میر فخرایی)در قطعۀ«باران»،بدون وابستگی به سنتهای کهن،تلفیقی بین آهنگ و معنی در شعر به وجود آورد.
در آثار ترجمهای بیگانگان،توسط بزرگان ادب فارسی این عمل معمول بوده است که نمونۀ بارز آن در شعر کلاسیک ایران،سعدی شیرازی است که از متنبی،شاعر عرب زبان، اقتباساتی ماهرانه به عمل آورده و با اشرافی کامل،تسلط خود را در این برگردانها به زبان فارسی نشان داده است؛یا ترجمۀ قطعهای از پوشکین،که توسط دکتر پرویز ناتل خانلری در شعر«عقاب»نمایان شده،حکایت از درک درست مضمون و قدرت بیان شاعر به عنوان یک منظومۀ مستقل کرده است؛همچنین است قطعۀ معروف«مومیای»(اثر اسمیت انگلیسی)و پروین،که از اصل ترجمۀ منثور پدرش-اعتصام الملک-بهرهمند شده است."