چکیده:
طرح مسئله: امروزه در نتیجه گسترش رسانه ها و نهادهای مدرن، دامنه مدرنیته و تجربه حیات اجتماعی ناشی از آن نه تنها قلمروهای شهری، که قلمروها و بسترهای روستایی را نیز درنوردیده است. روستاها و روستائیان نیز به مانند شهرها و شهری ها، حیات اجتماعی مدرنی را تجربه می کنند که با حیات چند دهه پیش متفاوت است. روش: روش تحقیق، پیمایش با رویکردهای توصیفی و تحلیلی بوده است. جامعه آماری تحقیق، سرپرست های خانوار اعم از زن و مرد ساکن در روستاهای 10 شهرستان استان مرکزی می باشند که از بین آن ها، براساس فرمول کوکران، 1121 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. یافته ها: مدرنیته روستایی در استان مرکزی نشان از رفاه نامتوازن روستایی (پس افتادگی رفاه اقتصادی و فرهنگی از رفاه اجتماعی)، میزان بالای مهاجرت، وابستگی مفرط به دولت، عمل کرد ضعیف رسانه ها اعم از صدا و سیما و مطبوعات، و عمل کرد ضعیف نهادهای دولتی مدرن اعم از شوراهای اسلامی روستایی و تعاونی های روستایی و کشاورزی داشت. نتایج: عدم جامعیت تجربه مدرنیته توسط جامعه روستایی استان مرکزی موجب ناتمامی پروژه مدرنیته و در نهایت بروز پدیده مدرنیته نامتوازن در این روستاها شده که با توجه به فراهم نبودن زمینه های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن، شاهد شکل گیری و تداوم مشکلات اجتماعی متعددی در روستاها هستیم.
خلاصه ماشینی:
"برخی از مهمترین این مطالعات عبارت میباشند از: در میان مطالعات داخلی،عدم انسجام،عدم هدفمندی و ناهماهنگی و از همه مهمتر تأثیرپذیری سیاستهای توسعۀ روستایی از اهداف غیر اقتصادی(مشرفی،1371)،نقش سازمانهای محلی در توسعۀ همه جانبۀ روستایی(مبارکیب،1373)،رابطۀ نابرابر شهر و روستا(فخر الدین تفتی،1374)،تأثیر عوامل محیطی،انسانی،اقتصادی و کالبدی بر مهاجرت و خالی از سکنه شدن روستاها و در ادامه نقش مهاجرت روستایی در بلا استفاده شدن منابع طبیعی و انسانی(محمدی یگانه،1383)،تأثیر راهحلهای بخشینگر بر افزایش بیکاری در روستاها(نیای گابیه،1383)،نقش بیکاری در مهاجرت روستایی (فشاریپور،1387)،ضعف عملکرد شوراها در بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی روستاها(احمدی،1386)،و تأثیر توسعۀ کشاورزی بر توسعۀ اجتماعی مانند سواد، مشارکت و مهاجرت(منصوری،1388)مورد بررسی و اشاره قرار گرفتهاند.
ضمن آنکه همین پاسخگویان زمانی که از گرایش و تمایل آنها به مهاجرت به عنوان یک فرد نوعی روستایی پرسش شد،اگرچه نتایج نشان از تمایل کم روستائیان به مهاجرت از روستا داشت،اما در عین حال،حدود یک پنجم(26/6 درصد)و گاه یک چهارم و یک سوم از آنها نیز در برخی شهرستانها گفتهاند اگر شرایط مساعد امکانات و زندگی در خارج از روستا فراهم شود،مهاجرت خواهند کرد.
مطالعۀ حاضر با به پرسش گرفتن وضعیت مدرنیتۀ روستایی در استان مرکزی،به طرح سؤالات و تنظیم اهدافی در این خصوص پرداخت و نتایجی دال بر تأیید این تز حاصل گشت: 1-مشاهدات تحقیق نشان از وجود نوعی مدرنیتۀ ناهماهنگ روستاها داشت،مدرنیتهای که با دو وجه غالب اقتصادی و اجتماعی شناخته میشود و براساس آن،ما شاهد وجود انواع خدمات اجتماعی(صرفا بعد فیزیکی و زیربنایی آن)در روستاها هستیم، در حالی که در آن سوی فرآیند مدرنیتۀ روستایی،روستاها متحمل نبود امکانات اقتصادی مانند چاههای عمیق،اشتغال جوانان،وضعیت درآمدی مناسب و..."