چکیده:
مقدمه: خدمات فرهنگی یکی از ارکان اصلی توسعه محسوب می شوند. برای تعدیل در پراکنش شاخص های توسعه، برنامه ریزی جامع توسعه پذیری مناطق با هدف ارائه الگوی مناسب برای توزیع متعادل خدمات، جمعیت و سکونت گاه ها (تعادل فضایی) ضرورت می یابد. در این راستا هدف از این مقاله بررسی چگونگی یا نحوه برخورداری مناطق شهر اصفهان از لحاظ شاخص های فرهنگی، به منظور دستیابی به میزان نابرابری های ناحیه ای است به طوری که که دستیابی به الگو واره توسعه پایدار نیازمند تعادل در توزیع شاخص های خدماتی، اقتصادی، فرهنگی، برنامه ریزی و... می باشد. روش: با توجه به مولفه های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر این پژوهش «توصیفی ـ کمی و تحلیلی» است. جامعه آماری پژوهش، مناطق چهارده گانه شهر اصفهان را شامل می شود که براساس 35 شاخص رتبه بندی شده اند. از این جهت شاخص های مورد مطالعه با استفاده از مدل آنتروپی شانون وزن دهی شده و از روش تصمیم گیری چند شاخصه مورد استفاده قرار گرفته و در نهایت با بهره گیری از GIS نقشه سطوح توسعه مناطق در پنج سطح ترسیم گردیده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد شاخص های فرهنگی در مناطق شهری اصفهان به صورت متوازن توزیع نشده و اختلاف فاحشی بین مناطق شهری اصفهان از نظر توسعه خدمات فرهنگی ملاحظه می شود. مناطق یک و چهارده به ترتیب در بالاترین و پایین ترین سطح قرار گرفته اند. بحث: نتایج حاصل از پژوهش، حاکی از آن است که بین مناطق شهری اصفهان از نظر برخورداری از فضاها و امکانات فرهنگی تفاوت چشمگیری وجود دارد. به طوری که مناطق 13، 10، 7 و 14 با میانگین ضریب اولویت 04/0 در پایین ترین سطح برخورداری جای گرفته اند و اولین اولویت توسعه را به خود اختصاص داده اند. و مناطق 1 و 3 با میانگین ضریب اولویت 61/0 در بالاترین سطح برخورداری، آخرین اولویت توسعه را شامل می شوند
خلاصه ماشینی:
"از این جهت شاخصهای مورد مطالعه با استفاده از مدل آنتروپی شانون وزندهی شده و از روش تصمیمگیری چند شاخصه مورد استفاده قرار گرفته ودر نهایت با بهرهگیری از SIG نقشۀ سطوح توسعۀ مناطق در پنج سطح ترسیم گردیده است.
پس از مرحلۀ«شاخصسازی»،جهت دستیابی به هدف مطالعه از مدل آنتروپی شانون برای وزندهی به شاخصها و از روش تصمیگیری چند شاخصه در نرمافزار SSPS استفاده شده و در نهایت با بهرهگیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی نتیجۀ حاصل در قالب سطوح توسعهیافتگی مناطق شهری اصفهان در پنج سطح(بسیار برخوردار،برخوردار، متوسط،محروم،بسیار محروم)ترسیم گردیده است که مراحل آن به شرح ذیل است.
یافتهها پراکنش فضایی شاخصهای توسعۀ خدمات فرهنگی به منظور دستیابی و شناخت بهتر از وضعیت توسعۀ فرهنگی(برخورداری از فضاها و امکانات فرهنگی)مناطق مورد مطالعه و تعیین اولویت توسعه و عمران در این مناطق با بهرهگیری از تاپسیس به عنوان تکنیک ترجیحات منظم شده با عنایت به شباهتهایشان به راهحل ایدهآل و محاسبات صورت گرفته،مناطق مورد سنجش قرا رگرفتهاند و 14 منطقه در پنج گروه رتبهبندی شدهاند.
برای بررسی این فرضیه،در جهت تعیین سنجش سطوح توسعۀ خدمات فرهنگی مناطق شهری اصفهان انتخاب متغیرهای موردنظر و تبدیل آنها به شاخصهای موردنظر از طریق سرانه سازی و نسبتهای مختلف صورت پذیرفت.
نتیجۀ حاصل از ضریب اختلاف به دست آمده نشان میدهد که مناطق شهر اصفهان از لحاظ شاخصهای مورد بررسی در وضع نامتعادلی به سر میبرند به عبارت دیگر شاخصها به صورت نامتعادل در بین مناطق توزیع شدهاند،چنانچه از شکاف توسعه نیز میتوان به این امر دست یافت."