چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش انگیزش تحصیلی (درونی و بیرونی)، خودکارآمدی تحصیلی و رویکردهای مطالعه (عمیق، سطحی و راهبردی)در پیشرفت ریاضی دانش آموزان است. بدین منظور پژوهش حاضر با روش همبستگی انجام شد و از میان 1232 دانش آموز پایه های دوم، سوم و چهارم رشته های ریاضی و علوم تجربی شهر قاین 310 دانش آموز(155 دختر، 155 پسر و144 دانش آموز ریاضی، 166 دانش آموز تجربی) به صورت تصادفی و با روش خوشه ای چند مرحله ای به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های انگیزش تحصیلی هارتر، خودکارآمدی تحصیلی مورگان- جینکز و رویکردهای مطالعه استفاده شد. اطلاعات مربوط به پیشرفت ریاضی (نمره ریاضی ترم قبل) نیز جمع آوری شد . اعتبار سازه ای این پرسشنامه ها به روش تحلیل عاملی با چرخش واریماکس انجام شد و ضرایب آلفای کرونباخ نشان از همسانی درونی مولفه های آن ها داشت. داده ها با روش های آماری مدل یابی معادلات ساختاری و همبستگی تجزیه و تحلیل شدند . نتایج حاصل نشانه آن بود که خودکارآمدی تحصیلی و پس از آن انگیزش درونی بالاترین نقش را در پیشرفت ریاضی داشتند، به علاوه مقدار جالب توجهی از اثر خودکارآمدی و انگیزش درونی بر پیشرفت ریاضی با واسطه رویکردها به ویژه رویکرد عمیق انجام می شود.
خلاصه ماشینی:
Prat sala & Redford انگیزش درونی در همة سطوح کلاسـی بـه طـور مثبـت بـا یـادگیری ، پیـشرفت و ادراک شایستگی وبه طور منفی با اضطراب رابطه دارد(گوتفرید١٩٩٠،١٩٨٥،١).
به طور ویژه دانش آموزان یک رویکرد عمیق یادگیری را در جایی اتخاذمی کنند که اشکال انتزاعی تر یادگیری مطالبه شده اند(اسونسون ١٩٧٧،٤)و به وسیلة ارتباط برنامة درسی با علایـق و نیازهای خود برانگیخته می شوند(فرانسون ١٩٧٧،٥)؛آن ها یک رویکرد سـطحی را در جـایی اتخاذ می کنند که دورة آموزشی فشرده و سنگین بوده و شیوه هـای ارزشـیابی بـر خـصوصیات سطحی موادی تأکید می کنند که باید یاد گرفتـه شـوند(داهلگـرین ٦و مـارتون ،١٩٧٨)؛و یـک رویکرد راهبردی را در جایی اتخاذ می کنندکه اشاره هاو نشانه هایی دربارة روش های ارزشـیابی خـود از اعـضای سـتاد تـدریس دریافـت مـی کننـد(میلـر وپارلـت ١٩٧٤،٧؛ رامـسدن ،١٩٧٩؛ ریچاردسون ١٩٩٣،٨: ٣).
با توجه به بحث فوق وبادرنظر گرفتن اینکه راهبردهایی که یک دانش آموز اتخاذ مـی کنـد به وسیلة عوامل شناختی اجتماعی تحت تأثیر قرار گرفته وازاین مسیر بـر عملکـرد تحـصیلی آن هــا اثــر مــی گــذارد درایــن پــژوهش ســعی بــر آن اســت تــا نقــش عوامــل انگیزشــی - شناختی (خودکارآمدی ،انگیزش درونی ،انگیـزش بیرونـی ورویکردهـای مطالعـه )درعملکـرد ریاضی با فرض این که رویکردهای مطالعه رابطة خودکارآمدی وانگیزش با عملکرد ریاضـی را وساطت می کند در قالب مدل متفاوت ارائه شده اتخاذ مـی کننـد کـه اثـرات مختلـف را بـر هـم می سنجد تا به شناخت جامع تری ازاین عوامل دست یابیم وچون این مدل در میان دانش آموزان ایرانی انجام می شود خصوصیات دقیق تری از دانش آموزان ایرانی روشن خواهد کرد.