چکیده:
میرزا یوسف مستوفی‌الممالک آشتیانی، مستوفی و صدراعظم ناصرالدین شاه از ملاکین منطقهآشتیان، فراهان و
خلجستان قم به شمار می‌رفت. روستای کندرود در بخش خلجستان در ۵۰ کیلومتری شمال‌شرقی آشتیان واقع است.
میرزا یوسف این روستای حاصلخیز و خوش آب و هوا را به‌عنوان خون‌بهای ملاعبدالعظیم آشتیانی از خاندان
اعتصام‌الملک که به دستور وی اشتباها به جای میرزا جعفر آشتیانی کشته شده بود. به‌عنوان خون‌بها به وارث وی واگذار
کرد تا رضایت اولیاء دم را جلب نماید. در سال ۱۳۲۷هجری میرزا حسن‌خان مستوفی الممالک تنها فرزند ذکور میرزا
یوسف، مابقی املاک فوق را به احفاد مقتول داد و دو تن از فرزندان آقا میرزا حسن مجتهد آشتیانی؛ میرزا هاشم و آقا
شیخ مرتضی. به‌عنوان ولی شرعی صغیر میرزا حسن آقا نوادة ملا عبدالعظیم انتخاب شد تا املاک و دارایی آن‌ها حیف و
میل نگردد. در این باب، تعدادی از اسناد مربوط و استنساخ آن‌ها ذیل این مقاله ارائه می‌شود.
Nasir al-Din Shah’s Mostowfi and Prime Minister، Mirza Yousef Mostowfi al-Mamalek Ashtiani، was one of the landowners of Ashtian، Farahan، and Khalajestan. The village of Kondroud in Khalajestan County of Qom Province is located 50 kilometers northeast of Ashtian. Mirza Yousef paid this beautiful farming village as blood money to the heirs of Mulla Abd al-Azim Ashtiani – a member of E’tesam al-Molk family - who was executed instead of Mirza Ja’far Ashtiani by mistake. In 1906، Mirza Yousef’s only son، Mirza Hassan Khan Mostowfi al-Mamalek، transferred the rest of the said properties to the victim’s descendants and appointed two of Aqa Mirza Hassan Mujtahid Ashtiani’s sons، Mirza Hashim and Aqa Shaikh Murtaza، as legal guardians of Mulla Abd al-Azim’s young grandson in order to prevent its misuse. These documents provide the readers with an account of Kondroud’s transfer، list of its income and expenditure، the E’tesam al- Molk family tree، Mirza Hashim’s letter to the deputy governor of Ashtian، and the payment of Mo’tasem al-Molk’s funds to Molouk Khanom.
(
, 
, 
)
