چکیده:
نقش موثر نخبگان سیاسی در تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشورها مقوله ای مورد توجه است و تحقق این نقش مثبت تا حدود زیادی در گرو انسجام فکری و اجماع نظر کلان آنها در عرصه های نظری و اجرایی می باشد. این انسجام و اجماع در کنار پرهیز از منازعات و تعارض های مخرب؛ عقلانیت و خردمندی در سیاست ورزی را نشان می دهد که آثار و برکات مثبتی به دنبال دارد. این امر در نظام جمهوری اسلامی ایران (مبتنی بر مردم سالاری دینی و اصل مترقی ولایت فقیه) از اهمیت مضاعفی برخوردار است. بروز و ظهور تعارض در میان نخبگان سیاسی و روسای قوای سه گانه از مهم ترین مسائل نظام سیاسی است که عمده ترین آثار آن تضعیف کشور و هدر رفتن توانایی ها، استعدادها و سرمایه های ملی می باشد. تعارض نخبگان سیاسی عمدتا ریشه در برداشت های متفاوت آنان از قوانین و مقررات، و در آموزه های قرآنی سرکشی، جهالت، دنیاطلبی، تکبر، حسادت، سوءظن، نفاق، باندبازی و افراط و تفریط دارد. برای مدیریت تعارض هم راهبردهای اثربخشی همچون اصلاح ذات البین، کناره گیری، پذیرش و همراهی، مصالحه، رقابت، و همکاری از طریق تکنیک های گفت وگو، مذاکره، کدخدامنشی و ... پیشنهاد می شود.
The effective role of political elite in political, social, economic and cultural development is considerable. Its realization depends, to a large extent, on their intellectual coherence and large consensus in the theoretical and executive fields. These coherence and consensus, alongside avoidance of destructive disputes and conflicts, indicate rationality in politics, which has positive results and benefits. This has greater importance in Islamic Republic of Iran, which is based on religious democracy and the progressive principle of velayat-e faqih. Emerging conflicts among political elite and the heads of legislative, judiciary and executive is one of the most important issues of political system which leads to weakening Iran and wasting of national capabilities, capacities and capitals. The article addresses management of conflict resolution theoretically and discusses about the most important grounds and factors of conflicts and strategies for its management in Quran and traditions. Conflicts of political elite are largely rooted in their different interpretations of laws and provisions, disobedience, ignorance, materialism, arrogance, jealousy, suspicion, hypocrisy, factionalism and excess. Among effective strategies for its management are inter se reconciliation, resignation, acceptance and support, compromise, competition and cooperation through techniques such as dialogue, negotiation and mediation
خلاصه ماشینی:
امام خمینی (ره )برمبنای آموزه های توحیدی و تجـارب تـاریخی تأکیـدات ارزنـده ای مبنی بر لزوم پرهیز دولتمـردان ، تصـمیم گیـران و نخبگـان سیاسـی از اختلافـات و منازعـات خصومت آمیز داشته و رمز پیروزی انقلاب اسلامی واستمرار آن را در پرتو وحدت کلمـه ، همبسـتگی و پرهیـز از تعـارض هـای مخـرب مـی دانسـتند کـه بیشـتر ریشـه در دنیادوسـتی ، خودخــواهی ، تکبــر، تــرجیح منــافع فــردی و گروهــی بــر منــافع جمعــی و ملــی و گــاه در برداشت هاو تفاسیر مختلف از قوانین و مقـررات جمهـوری اسـلامی و روش هـای مختلـف مدیریت کشور دارد: «خودمان بریزیم به جان خودمان چه خواهـد شـد؟ مجلـس بـا دولـت مخالف ، دولت با مجلس مخالف ، اینها چه خواهد شد؟» (صحیفه نور، ۱۳۷۰،ج ۳۱۴:۱۳).
امام امت (ره )با هوشمندی و حسن فراست و پیش بینی های ساختاری در قالـب قـوانین و مقررات و لزوم پیروی از آن ، به تأثیر نهادهایی مانند ولایت فقیه ، شورای نگهبـان ، مجمـع تشخیص مصلحت نظام و بهره گیری از الگوهای عقلانی به حل وفصل اختلافات و منازعات نخبگان درون حاکمیت و جریان های سیاسی معتقد به قانون اساسی جمهـوری اسـلامی ایـران پرداخته و سیره درخشانی از تدبیرو عقلانیت را به یادگار گذاشـتند.
٨. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران سازوکارهای کاربردی برای حـل تعـارض میان قوای مختلف پیش بینی شده است که مهم ترین آنها نهاد رهبری و ولایت فقیـه ، مجمـع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان است .