چکیده:
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مداخله شناختی - رفتاری گروهی بر کاهش نگرش های ناکارآمد، ناامیدی و افکار خودکشی در زندانیان جوان انجام شد. روش این پژوهش از نوع آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری و گروه کنترل است. در این پژوهش، زندانیان مرد 18 تا 30 ساله در زندان شهرستان قوچان (255نفر) شرکت داشتند. مددجویان دارای نمرات بالا در پرسشنامه های فوق، به صورت تصادفی در گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گرفتند. مداخله گروهی، طی 12 جلسه اجرا شد. ابزارها شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، مقیاس نگرش های ناکارآمد (DAS) و مقیاس ناامیدی بک (BHS) و مقیاس سنجش افکار خودکشی بک (BSSI) بود. برای تحلیل داده ها، از تحلیل واریانس به شیوه اندازه گیری های مکرر و به منظور مقایسه میانگین های سه متغیر در گروه آزمایش، از آزمون تعقیبی LSD در زمان های سه گانه (پیش آزمون، پس آزمون و آزمون پیگیری) استفاده شد.
اثر تعاملی عامل زمان آزمون و گروه به طور جداگانه بر هرکدام از متغیرهای وابسته، معنادار بود. همچنین، اثر عامل گروه و اثر زمان آزمون به طور جداگانه بر هرکدام از متغیرهای وابسته معنادار بود. بنابراین، می توان گفت که مداخله شناختی - رفتاری گروهی، بر کاهش میزان نگرش های ناکارآمد، کاهش ناامیدی و کاهش افکار خودکشی اثربخش بوده است. تفاوت میانگین پیش آزمون و پس آزمون در اندازه گیری هر سه متغیر وابسته معنادار بود. از طرفی، تفاوت میانگین پس آزمون و آزمون پیگیری در هیچ کدام از متغیرهای وابسته معنادار نبود، ولی تفاوت میانگین پیش آزمون و پیگیری در هر سه متغیر وابسته معنادار بود.
یافته های پژوهش حاضر مبنی بر اثربخشی مداخله شناختی - رفتاری گروهی با پژوهش های بسیاری هماهنگ بود. نتایج نشانگر پایداری اثر مداخله در اندازه متغیرهای وابسته بود. نتایج پژوهش نشان می دهد مداخله شناختی- رفتاری گروهی بر کاهش نگرش های ناکارآمد، ناامیدی و افکار خودکشی موثر است.