چکیده:
از ابتدای شکلگیری هر شهر، طبیعت آن، جزئی از تصویر ذهنی شهروندان و تاریخ و هویت آن شهر محسوب میشود. نمادهای طبیعی شهر حامل خاطرات جمعی شهروندان هستند و سبب ماندگاری شهر میشوند. تاثیر طبیعت در ایجاد حس مکان انکارناپذیر است و انسان همواره به فضاهای آمیخته با طبیعت احساس تعلق میکند و این علاقهمندی به انس با طبیعت در فرهنگ ایرانیان نیز از دیرباز وجود داشته است. عناصر طبیعی به عنوان نقاط عطف و سازنده خاطرات مشترک شهروندان هر شهر از اهمیت ویژه و استراتژیک برخوردار هستند. نه تنها ارتباط نزدیک شهروندان با مولفههای طبیعی اهمیت ویژهای در ارتقای سطح زندگی شهروندان دارد، امکان دید به مولفههای طبیعی اسطورهای و خاطرهای هر شهر نیز در ایجاد خوانایی و همچنین حس تعلق خاطر شهروندان به شهرشان حائز اهمیت است. شهر تهران به دلیل موقعیتش نسبت به دامنههای البرز امکانی ویژه در دید به نقاط عطف طبیعی دارد. اینکه چگونه میتوان در برنامهریزی شهر تهران و مدیریت آن حداکثر بهره را از مولفهها و نشانههای طبیعی شهر در راستای دستیابی به اهداف کلان منظر شهر در خوانایی، هویت و زیباشناسی شهرها دست یافت، سوالی است که این نوشتار تلاش میکند با بهرهگیری از تجربهای مشابه در شهر کیوتو به آن پاسخ دهد. حداقل در چهار بخش از هفت بخش سیاست منظر کیوتو، به صورت بسیار دقیق و موشکافانه به منظر شهری در ارتباط با منظر طبیعی پرداخته شده است. در شهر تهران نیز باید کریدورهای دید به مناظر طبیعی شناسایی شود. آنگاه برای ساختمانها و بناهای موجود در پرسپکتیو دید، مقرراتی وضع شوند تا منظر شهری و منظر طبیعی در تلفیق با یکدیگر منظر جذابی را برای شهروندان و گردشگران فراهم کنند. در این صورت است که این مکانها میتوانند به نقاط شاخص شهر و محلی برای گذران اوقات فراغت و شکلگیری خاطرات جمعی تبدیل شوند.
خلاصه ماشینی:
"com چکیده واژگان کلیدی : مقدمه، لزوم فضاهای جمعی باچشمانداز طبیعی در تهران ارتباط عمیق بین تعریف علمی منظر و مفاهیمی از قبیل هویت، حس مکان و خاطره موجب میشود تا طبیعت هر شهر جزئی از منظر آن و جزئی از هویت شهر به حساب آید.
2. حفاظت از منظر طبیعی و تاریخی : این بخش شامل فضاهای سبز و ساختمانهای تاریخی در کوهپایههای شهر است.
برای مناطق مسکونی کوهپایهای در جوار این فضاهای سبز و ساختمانهای تاریخی نیز استانداردهایی برای شکل بام ساختمانها، رنگ و مصالح دیوارهای بیرونی، در نظر گرفته شده است (تصویر1).
در این مناطق کوهپایهای برای حفظ دید به کوههای اطراف شهر هر گونه ساختوساز و تغییر در ساختمانهای بلندتر از 10 متر، تغییر در مساحت 50 متر مربعی در منطقه نزدیک به بافت شهری و هرگونه تغییر در مساحت 300 متر مربعی در منطقه دورتر از بافت شهری (به دلیل پرسپکتیو دید به کوه از نقاط شهری) نیازمند کسب اجازه از شهرداری است.
مدیریت شهر میتواند جهت بهرهگیری از این ظرفیتهای خاطرهساز و اسطورهای طبیعی شهر در مقیاسها و حوزههای مختلف وارد عمل شود و از مهیا ساختن دید و منظر مناسب به نقاط شاخص و خاطرهانگیز تا برنامهریزی گردشگری درونشهری، مکانیابی و حتی طراحی فضاهای جمعی و گردشگری و مدیریت ملحقات تأسیساتی و ...
جمعبندی به منظور شناسایی و ارتقای مناظر طبیعی شهر تهران اقدامات ذیل پیشنهاد میشود : تهیه طرح جامع منظر شهری تهران به ویژه شامل تدوین سیاستهای کلی حفظ دید به کوه البرز، قله توچال و دماوند."