چکیده:
موضوع این نوشتار اعتبار کتاب الغیبة نعمانی و تداول آن درمیان شیعیان است. این مقاله نشان میدهد که اثبات اصالت عقیده بهدوازده امام و غیبت امام دوازدهم در احادیث معصومان علیهمالسلام، ازاهداف بنیادین نعمانی در تألیف کتاب الغیبة است. وثاقت مشایخنعمانی در نقل روایات این دو موضوع، تعدد طرق این روایات و تأییدآنها با ادله عقلی و قرآنی مذکور در این کتاب، نشاندهنده اعتباراحادیثی است که نعمانی در اثبات اصالت این دو موضوع نقل کردهاست.افزون بر اینها، نعمانی خود تصریح نموده که احادیثی را برگزیده و نقلکرده که میتوان آنها را به معصومان علیهمالسلام نسبت داد. اعتبار احادیثکتاب الغیبة نعمانی در این دو موضوع، نافی نظریه ساختگی بودنروایات ائمه اثناعشر و وامداری امامیه به واقفه در باب اخبار غیبتاست.
خلاصه ماشینی:
"اصالت روایات ائمه اثناعشر و احادیث غیبت امام دوازدهم کتاب الغیبة، اثر ابوعبدالله، محمدبن ابراهیمبن جعفر، کاتب نعمانی[2]، معروف به ابنزینب (نجاشی، ش 1043) یا ابنابیزینب (نوری، ج 3، ص 265)، از مشایخ بلندمرتبت و والامنزلت حدیث شیعه (نجاشی، ش 1043)[3]، از مهمترین کتابهای روایی امامیه در موضوع ائمه اثناعشر و غیبت دوازدهمین امام است.
(همو، ص 22 ـ 23) در این شرایط، نعمانی برای رضای خدا و در پیروی از سفارشهای معصومان، به هدف زدودن این حیرتها و تردیدها از میان شیعیان و باورمندان به امامت ائمه، تصمیم میگیرد که روایات منقول از امامان، از امیر مؤمنان تا آخرین ایشان، درباره غیبت امام دوازدهم را نقل کند و در کتابی بنگارد تا مایه بصیرت برادران دینیاش گردد و آنان را دانش بیفزاید و راه بنماید و درستی اعتقاد به غیبت را روشن نماید.
» (عاملی، ج 20، ص 58) محدث نوری در خاتمة المستدرک پس از ذکر مشایخ حدیث خود، مشایخ مشایخش را بدین ترتیب آورده است: از محدث نوری تا علامه مجلسی، از علامه مجلسی تا شهید ثانی، از شهید ثانی تا محقق حلی، از محقق حلی تا مفید ثانی (پسر شیخ طوسی)، از مفید ثانی تا اصحاب مجامیع (یعنی: کراجکی و نجاشی و شیخ طوسی و سید رضی و علمالهدی و مفید و ابنقولویه و صدوق و نعمانی و ثقهالاسلام و علیبن بابویه و ابوعمرو کشی)."