چکیده:
هدف اصلی این مقاله پایش رفتارها و سیاست های نظام علم و فناوری در کشور ترکیه و مقایسه آن با ایران است. در این مقاله، با رویکردی تطبیقی مشتمل بر روش توصیفی- تاریخی بعد از توصیف یا جمع آوری منظم اطلاعات، تفسیر یا تحلیل های موردنظر براساس سئوالات پژوهشی صورت می پذیرد.
نتایج بررسی نشان داد، ترکیه نیز مانند ایران با گسترش کمی ساختارهای آموزشی، به بهبود نرخ های ثبتنام در آموزش عالی چه در کل و چه در میان زنان دست یافته است. در عین حال افزایش سهم آموزش های فنی- حرفهای از کل آموزش های عالی به افزایش شاغلان (نیروی کار) با آموزش عالی (نیروی کار ماهر) از کل شاغلان در این کشور منجر شده است. با افزایش سهم هزینههای تحقیق و توسعه از کل GDP که بهبود نسبتا چشمگیری از 37/ 0 در سال 1998 به 73/ 0 در سال 2008 داشته، همچنین افزایش سهم بخش صنعت و فعالتر نمودن بخش خصوصی در هزینه تحقیق و توسعه و دریافت کمکهای خارجی (برای تامین هزینههای تحقیق و توسعه)، در سال 2010-2011 در شاخص کلی آمادگی تکنولوژیکی و دسترسی به پیشرفتهترین تکنولوژی ها توسط شرکت ها، از ایران پیشی گیرد.
This article is mainly aimed to monitor behaviors and policies governing science and technology systems in Turkey in comparison with that of Iran. Any interpretation offered here is based on research questions applying comparative –analytical method as well as describing subject and systematic data gathering. One of the most significant findings is that Turkey، just as Iran، has attained to advance its enrollment rate in higher education، both in general and in female sector، through quantitative expansion of educational structures. At the same time، growing share of technical – vocational training of total higher education has led to increasing employed people with higher education (skilled labor force) of total employed community in this country. Improving the share of R&D of total GDP from 37% in 1998 to 73% in 2008، Turkey has tried to increase the share of industry and private sector for funding R&D expenditure، and enjoyed foreign financial aids for research and development. That is why Turkey has overtaken of Iran in indexes of technological readiness and access to the most advanced technologies.
خلاصه ماشینی:
عناوين مهم ترين مطالعاتي که مي تواند به عنوان پيشينه اين مطالعه مدنظر قرار گيرد عبارتند از: مطالعه تطبيقي نظام آموزش عالي کشورهاي منتخب (مرکز مطالعات مديريت و بهره وري ايران وابسته به دانشگاه تربيت مدرس ، ١٣٨٨)؛ ٢- بررسي عرضه و تقاضاي آموزش عالي در کشورهاي همجوار (طلوعي اشلقي ، ١٣٨٨) ٣- بررسي برنامه ها و سياست هاي انتشار فناوري در کشور ترکيه (نوروزي ، شاهميري ، ١٣٨٧)؛ ٤- شناسايي ويژگي هاي اقتصاد دانش بنيان و بررسي روند حرکت کشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه (عظيمي ، ١٣٨٧)؛ ٥- طرح تحول راهبردي علم و فناوري (نوروزي چاکلي ، ١٣٨٧)؛ ٦ – مطالعه ، شناخت و تجزيه و تحليل وضعيت موجود و طراحي وضع مطلوب پژوهشي با کشورهاي منتخب (طهرانچي ، ١٣٨٧)؛ ٧- مطالعه تطبيقي در نظام تحقيقاتي کشورهاي کانادا، انگلستان ، ترکيه ، کره جنوبي ، چين ، ايران ، پاکستان ، عربستان ، مصر و رژيم صهيونيستي (اشرفي ، ١٣٨٧)؛ ٨- ارزيابي تطبيقي يک و نيم دهه توليدات علمي ايران و ١٠ کشور جهان بر اساس آمار پايگاه هاي اطلاعات علمي ISI (نوروزي چاکلي ، ١٣٨٧)؛ ٩ - وضعيت توليدات علمي ايران و کشورهاي منطقه در سال هاي ٢٠٠٥ و ٢٠٠٦ بر اساس آمار مؤسسه اطلاعات علمي ISI (نوروزي چاکلي ، علي محمدي ، ١٣٨٦)؛ ١٠- پيشگامان عصر فناوري در آسيا: دانشگاه هاي دولتي و خصوصي در ترکيه (ماهنامه اکو، ١٣٨٦).