چکیده:
شانزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدمتعهد با حضور نمایندگان کشورهای مختلف از سراسر جهان از 5 تا 11 شهریور ماه 1391 در تهران برگزار گردید. برگزاری این اجلاس در زمانی که تحریمها و فشارهای کشورهای غربی بر ایران رو به افزایش و اوضاع خاورمیانه در حال دگرگونی است از اهمیت فراوانی در ابعاد منطقهای و بینالمللی برای جمهوری اسلامی ایران و جنبش غیرمتعهدها برخوردار میباشد. شعار اجلاس جنبش عدمتعهد در تهران "صلح پایدار در سایه مدیریت مشترک جهانی" بود. این اجلاس سه کارکرد مهم و اساسی داشت. نخست، "ارتقای نقش ایران در حلوفصل مناقشههای بینالمللی"، از جمله "اصلاح اساسنامه سازمان ملل متحد" و "موضوعات جهانی" همچون تروریسم، تغییرات آب و هوایی و مواد مخدر. این مسائل از جمله مشکلات مهمی بودند که در اجلاس به آنها توجه شد و امروزه از موضوعات کلیدی در سطح بینالمللی محسوب میشوند. دوم، ارتقای نقش منطقهای ایران وسوم، کمک به اهداف سیاست خارجی ایران در مسائلی مانند موضوع هستهای، سیاستگذاری در برابر تحریم کشورهای غربی و سایر مسائل مرتبط با سیاست خارجی کشور. طبیعی است اگر جمهوری اسلامی بتواند از این فرصت به شکل مناسبی استفاده کند به موفقیتهای ارزشمندی دست خواهد یافت. در این مقاله به فرصتهای ایران در دوران ریاست این جنبش پرداخته خواهد شد. شروع ریاست ایران بر این جنبش که از اجلاس تهران آغاز شده است، علاوه بر آن که یک فرصت مناسب را برای تعقیب اهداف ملی در اختیار جمهوری اسلامی ایران میگذارد، میتواند سرآغاز دور تازهای از نقشآفرینی جنبش غیرمتعهدها در عرصه بینالمللی و توسعه امنیت کشورهای عضو باشد
The inauguration of the NAM summit in Tehran in the summer of 2012, in a time that sanctions and pressures against the Islamic Republic of Iran are intensified and in a situation that the Middle East is facing a critical socio/political change and transformation, is of great importance for Iran in regional and international arena. The slogan of the summit was “Lasting Peace through Joint Global Governance.” This summit included three major functions: First, Promotion of Iran’s role in resolution of international issues and conflicts which were thoroughly discussed at the Summit. Second, to promote Iran’s regional role; and third, contribution to support the aims of Iran’s foreign policy in areas such as nuclear issue and measures against Western sanctions.
The present article aims to assess the opportunities provided by Iran’s presidency over the NAM. While this presidency is a good opportunity for Iran to boost its national interests, it could also be a new beginning for a round of effective, innovative, and decisive role for NAM in international arena and promotion of security of its member states.
خلاصه ماشینی:
"شروع ریاست ایران بر این جنبش که از اجلاس تهران آŪاز شده است، علاوه بر آن که یک فرصت مناسب را برای تعقیب اهداف ملی در اختیار جمهوری اسلامی ایران میگذارد،میتواند سرآغاز دور تازهای از نقشآفرینی جنبش غیرمتعهدها در عرصه بینالمللی و توسعه امنیت کشورهای عضو باشد.
دستاوردهای اجلاس تهران ساختار نظام بینالملل همواره محدودیتها و نیز فرصتها و امکاناتی را در اختیار سیاستگذاران قرار میدهد (kaplan,1977:67) جنبش عدم تعهد هم یکی از مجموعهها و نهادهایی است که میتواند برای کشورهای عضو به ویژه گردانندگان آن، قدرت تأثیرگذاری بیشتری را در سیاست جهانی فراهم آورد.
جنبش عدم تعهد دارای ظرفیتهای امنیتی مهمی است و بنیانگذاران آن اذعان داشتهاند که:"ما نمیتوانیم صلح جهانی داشته باشیم مگر آن که با یکدیگر همکاری کنیم و در سایه این همکاری بین کشوری امنیت و آزادی را برای جامعه بشری به ارمغان آوریم"(بخشی از سخنان دبیر کل سازمان ملل در اجلاس تهران).
دیدگاههای ایران و بسیاری از کشورهای عضو جنبش عدمتعهد در موضوعاتی همچون"خاورمیانه عاری از تسلیحات هستهای"،"عدم مداخله نظامی غرب"در مسائل منطقهای،"تقویت ائتلاف منطقهای برای صلح"و"امنیت همگانی"به هم نزدیک هستند که میتواند از طریق دبیرخانه در حال تأسیس دنبال شود.
میزبانی سران غیرمتعهدها و در اختیار گرفتن ریاست سه ساله جنبش عدم تعهد،فرصتی مهم و ظرفیت سیاسی جدیدی را برای جمهوری اسلامی ایران جهت ایفای نقش بینالمللی و توسعه نفوذ منطقهای و ارتقای اعتبار کشور در سطح جهان فراهم آورده است و نقش ایران در حلوفصل مناقشههای بینالمللی ارتقا میبخشد."