چکیده:
مکتب اسلام ، استعدادها و غرایز فطری و طبیعی بشر را مبنای حقوق دانسته و حقوق و وظایف را بر اساس امر تکوینی بنا کرده است . خلقیات مبنای فطری و ذاتی دارند و چیزی که برای انسـان جنبه ذاتی داشته باشد، جزء نیازهای او خواهد بود. پس برای رفع این نیاز حقـوق و وظـایفی بـر عهده او گذاشته شده است . در این دیدگاه ، حقوق و وظایف به عنوان وسیله در این فراز و نشـیب مطرح است ، هرچند مطلوب اصلی توجه به فضایل و رذایل به عنوان راهبردهای نهایی در مسـیر تکامل و صعود و نزول بشر است ؛ اما معمولا تکلیف متوجه وسائل می شـود. ایـن تحقیـق بـر آن است تا با کمک عقل و استفاده از آیات و روایات ، ملازمـه میـان ارزش هـای فطـری اخلاقـی و حقوق را تبیین کرده و اثبات کند که ارزش های اخلاقی افزون بر اینکه در علـت وضـع و اعتبـار وظایف ، و حقوق نقش اساسی دارند، در اهداف و غایات آن نیز نقـش بسـزایی ایفـا می کننـد. در صورتی که حقوق و وظایف به همان نحو که شارع وضـع کـرده ، در جامعـه اجـرا و پیـاده شـود می توان جامعه ای مبتنی بر اخلاق داشت که تضمین کننده حقوق بشر است .
خلاصه ماشینی:
نقش ارزش های اخلاقی در حقوق اسلامی ١ صدیقه مهدوی کنی چکیده مکتب اسلام ، استعدادها و غرایز فطری و طبیعی بشر را مبنای حقوق دانسته و حقوق و وظایف را بر اساس امر تکوینی بنا کرده است .
ایـن تحقیـق بـر آن است تا با کمک عقل و استفاده از آیات و روایات ، ملازمـۀ میـان ارزش هـای فطـری اخلاقـی و حقوق را تبیین کرده و اثبات کند که ارزش های اخلاقی افزون بر اینکه در علـت وضـع و اعتبـار وظایف ، و حقوق نقش اساسی دارند، در اهداف و غایات آن نیز نقـش بسـزایی ایفـا می کننـد.
در ایـن نظـام افزون بر ارشادهای اصولی و معرفتی ، تعالیم و آموزه هایی در جهـت خودسـازی و تنظـیم روابـط اجتماعی وجود دارد که در یک جمع بندی کلی این تعالیم به سه اصل اعتقادی ، حقوقی و اخلاقی تقسیم می شود که در سه خرده نظام توصیفی ، ارزشی و تکلیفی قابل تبیین بوده و ضامن رشـد و سلامت مادی و معنوی بشر است .
اخلاق به عنوان مبنای ١حقوق طبق آنچه گذشت خلقیات (ارزش ها) مبنای فطری و ذاتی دارند و چیزی کـه بـرای انسـان جنبه ذاتی داشته باشد، جزء نیازهای او خواهد بود و عقل حکم می کند که بـرای رفـع ایـن نیـاز قانون گذار اسلامی که خود خالق این نیازهاست و به همۀ زوایـای وجـود انسـان و سـود و زیـان واقعی او آگاه است ، حقوق و وظایفی بر عهده او گذاشته و قوانینی مبتنی بر ایـن خلقیـات وضـع کند.