Abstract:
از آنجایی که پرمخاطبترین برنامههای رادیو و تلویزیونهای جهانی، برنامههای ورزشی هستند و با توجه به تأثیرگذاری ویژة رسانههای ورزشی بر مخاطبان، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان رعایت اخلاق رسانهای در برنامههای ورزشی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران (برنامههای ورزشی شبکههای سه و ورزش سیما و رادیو ورزش) انجام شد. جامعة آماری این پژوهش، دانشجویان مقاطع مختلف رشتة تربیتبدنی دانشگاههای پیام نور تهران بود. در این پژوهش نمونهگیری به صورت تصادفی ـ طبقهای انجام شد و تعداد نمونه بر اساس جدول مورگان، 125 نفر به دست آمد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محققساخته بود. ﺟﻬﺖ ﺗﺠﺰیه و ﺗﺤلیل دادهﻫﺎی بهدست آمده از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ با استفاده از نرمافزار آماری SPSS و به تناسب فرضیههای پژوهش از آزمونهای کلموگروف ـ اسمیرنوف، آزمون تی، تحلیل واریانس (آنوا)، لوین و آزمون توکی استفاده شد. وضعیت سه متغیر صداقت، عدالت، مسئولیتپذیری، اخلاق رسانهای در برنامههای ورزشی، در سطح مطلوبی ارزیابی شد. بر حسب متغیر جمعیتشناختی سن، بین دیدگاه دانشجویان در مورد مؤلفة عدالت و اخلاق رسانهای در برنامههای ورزشی، تفاوت معناداری مشاهده شد. بین گروه مردان و زنان در متغیرهای صداقت، عدالت، مسئولیتپذیری و اخلاق رسانهای، اختلاف معناداری وجود نداشت. بر اساس یافتههای پژوهش به نظر میرسد، حفظ و افزایش انگیزة افراد شاغل در برنامههای ورزشی صداوسیما، حمایتهایی مانند افزایش حمایتهای مالی و معنوی، جهت حفظ رعایت اخلاق رسانهای، ضروری است.
Considering that the most popular world radio and TV programs are sports programs and due to the extensive and special impact of sports media on their audience, the present study aims to investigate the extent of compliance with media ethics in the sports programs of the Islamic Republic of Iran Broadcasting (sports programs of Channel 3, Sports TV and Sports Radio). The statistical population of this research was the students of different grades of physical education at Payam Noor University in Tehran. This research was carried out based on random-stratified sampling and the number of samples was 125 students based on Morgan’s table. The research tool was a researcher-made questionnaire. In order to analyze the data obtained from the questionnaire, using SPSS statistical software, Kolmogorov-Smirnov, t-test, analysis of variance (ANOVA), Levin and Tukey Tests, were used in accordance with the research hypotheses. The status of three variables of honesty, justice, responsibility of media ethics in sports programs was evaluated at a favorable level. According to the demographic variable of age, a significant difference was observed between students’ views on the component of media ethics and justice in sports programs. There was no significant difference between the groups of men and women in the variables of honesty, justice, responsibility and media ethics. Based on the findings of the research, it seems that maintaining and boosting motivation of people working in sports radio programs, factors such as increasing the financial and moral supports, is necessary in order to maintain compliance with media ethics.
Machine summary:
مقصود از اخلاق رسانهها، مجموعه قواعدي است که باید دستاندرکاران رسانهها داوطلبانه و بر اساس نداي وجدان و فطرت خویش، بدون آنکه الزام خارجی داشته باشند، در انجام کار حرفهاي رعایت کنند؛ یا در صورت تخلف دچار مجازاتهاي قانونی شوند (ملکیان و پورانواری، 1393: 2)، در این پژوهش به بررسی میزان رعایت اصول اخلاقی برنامههای ورزشی شبکة سه و شبکة ورزش سیما و همچنین رادیو ورزش از دیدگاه مخاطبان پرداخته میشود، چراکه شبکههای مذکور به دلیل داشتن ویژهبرنامههای ورزشی از شبکههایی هستند که بیشتر مردم از جمله دانشجویان رشتة تربیتبدنی هر روز آنها را دنبال میکنند.
با توجه به موارد مطرحشده، مسئلة اصلی این پژوهش میزان رعایت اصول اخلاق رسانه در برنامههای ورزشی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه دانشجویان رشتة تربیتبدنی و علوم ورزشی است و اینکه آیا بین دیدگاه دانشجویان در گروههای سنی مختلف Wulfemeyer Roman Vegas و جنسیت متفاوت، در زمینة رعایت اخلاق رسانهای در برنامههای ورزشی صداوسیما تفاوت معناداری وجود دارد؟ روش پژوهش این پژوهش، از نظر نحوة گردآوري اطلاعات، ميداني و از لحاظ كنترل متغيرها غيرآزمايشي است.
در جدول 3، نتایج آزمون تی، مربوط به تمام سؤالهای پرسشنامه میزان رعایت اخلاق رسانهای در برنامههای ورزشی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه دانشجویان رشته تربیتبدنی ارائه شده است.
نتیجهگیری به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که وضعیت سه متغیر صداقت، عدالت و مسئولیتپذیری با توجه به مقدار اختلاف میانگین در سطح مطلوبی بوده، همچنین میزان رعایت اخلاق رسانهای در برنامههای ورزشی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه دانشجویان رشتة تربیتبدنی در سه مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در سطح خوب و مطلوبی است.