خلاصة:
هدف اصلی این مقاله بررسی تاثیر بیثباتی نرخ واقعی ارز بر تولید ناخالص داخلی ایران طی دوره 1387- 1367 با استفاده از داده های سری زمانی فصلی است. برای این کار، شاخص بیثباتی نرخ واقعی ارز با استفاده از مدل GARCH تخمین زده شده و از روش همجمعی جوهانسن جوسیلیوس برای بررسی رابطه بلندمدت بین متغیرهای مدل استفاده شده است. نتایج ناشی از تخمین مدل حاکی از آن است که نرخ واقعی ارز و بیثباتی آن، تاثیر منفی و معنی دار بر تولید ناخالص داخلی ایران و متغیرهای رابطة مبادله و حجم نقدینگی واقعی تاثیر مثبت و معنی دار بر تولید ناخالص داخلی داشتهاند. نتایج بررسی استحکام مدل نیز گویای این است که در تمامی حالتهای تخمین مدل، تاثیر منفی و معنی دار نرخ واقعی ارز و بیثباتی آن بر تولید ناخالص داخلی حفظ شده و متغیر اثر متقابل بیثباتی نرخ واقعی ارز و درجة بازبودن اقتصاد بر تولید ناخالص داخلی تاثیر منفی و معنی دار داشته اند.
The main objective of the present study is to investigate the impact of exchange rate volatility on GDP of Iran by using seasonal time series data over the period of 1988-2008. In the present study, the real exchange rate volatility index has been estimated incorporating the GARCH model. The Johansen’s co- integration test indicates that there is a long – term relationship among the variables of the model. The main findings of the model show that the exchange rate volatility and real exchange rate have negative and significant effects on GDP and terms of trade and real money liquidity have positive and significant effect on Iranian GDP.
The results of model robustness indicate that in all alternative models which have been estimated, both exchange rate volatility and cross effect of openness and volatility have negative and significant effects on GDP.
ملخص الجهاز:
نتايج ناشي از تخمين مدل حاکي از آن اسـت کـه نـرخ واقعـي ارز و بيثباتي آن، تأثير منفي و معنيدار بر توليد ناخالص داخلي ايران و متغيرهاي رابطۀ مبادله و حجم نقدينگي واقعي تأثير مثبت و معنيدار بر توليد ناخالص داخلـي داشـته انـد.
نتـايج بررسي استحکام مدل نيز گوياي اين است که در تمامي حالت هاي تخمـين مـدل ، تـأثير منفي و معنيدار نرخ واقعي ارز و بيثباتي آن بر توليد ناخالص داخلي حفظ شده و متغير اثر متقابل بيثباتي نرخ واقعي ارز و درجۀ بازبودن اقتصاد بر توليد ناخالص داخلـي تـأثير منفي و معني دار داشته اند.
با توجه به مروري بر مباني نظري موضوع ميتوان استنباط نمود که تغييرات نرخ واقعـي ارز، رابطۀ مبادله ، درجـۀ بـازبودن اقتصـاد و حجـم نقـدينگي از مهـم تـرين عوامـل پـولي و غيرپولي مؤثر در تغيير سطح توليـد و فعاليـت هـاي اقتصـادي محسـوب گرديـده و لـذا لازم است در تصريح مدل اقتصاد سنجي ، علاوه بر تأثيرگذاري بيثباتي نرخ واقعي ارز بر ميـزان توليد در کشورهاي درحال توسعه ، تغييرات اين عوامل را نيز ملحوظ نمود.
real shocks [ کوتاني و همکاران (١٩٩٠) در بررسي خود تأثير دو مقولۀ انحـراف نـرخ واقعـي ارز از مقدار تعادلي و بيثباتي نرخ واقعي ارز بر شاخص هـايي نظيـر سـرمايه گـذاري ، صـادرات و رشد اقتصادي در کشورهاي در حال توسعه را براي سال هاي ١٩٨٣-١٩٩٠ مطالعـه کردنـد.
نتايج تخمين مدل رشد اقتصادي نشان ميدهد کـه بـي ثبـاتي و انحـرف نـرخ واقعي ارز در تمامي مدل ها تأثير منفي و رابطۀ مبادلۀ تأثيرگذاري مثبت و معنيدار بـر رشـد اقتصادي ايران داشته است .