چکیده:
توانایی بالقوه رسانه ها در رهبری افکار عمومی تنها در سایه مدیریت صحیح در آنها و بر آنهاست که می تواند به صورت بالفعل درآید. بحران در صورت فقدان مدیریت صحیح می تواند آسیب های غیرقابل جبرانی پدید آورد. با توجه به این واقعیت ، بررسی نقش و کـارکرد رسـانه هـا در فراینـد مدیریت بحران، بسیار حایز اهمیت است . از آنجا که درخصوص نقش رسانه هـا در هنگـام وقـوع بحران و پس از آن بررسی های زیـادی صـورت گرفتـه اسـت ، در مقالـه حاضـر، بـا رویکـردی پیشگیرانه ، به بررسی نقش رسانه های جمعی در مرحله پیش از وقوع بحران پرداخته شـده اسـت . پیش بینی زود هنگام بحران، تلاش برای پیشگیری از وقوع یا کاهش آثار منفی آن و آمـادهسـازی جامعه برای مقابله موثر، از مهم ترین وظایفی است که رسانه های جمعی پیش از وقوع بحـران، بـر عهده دارند. سازمان صداوسیما با اتخاذ رویکردی پیشگیرانه و با استفاده از مدل پروانـه ای نقـش رسانه ها در مدیریت بحران، می تواند از طریق رصد و پـایش محـیط ، آمـوزش و هـدایت افکـار عمومی ، اطلاعرسانی و ایجاد همبستگی ملی ، به مقابله پیش گیرانه با بحران بپردازد.
خلاصه ماشینی:
سازمان صداوسیما با اتخاذ رویکردی پیشگیرانه و با استفاده از مدل پروانـه ای نقـش رسانه ها در مدیریت بحران، می تواند از طریق رصد و پـایش محـیط ، آمـوزش و هـدایت افکـار عمومی ، اطلاعرسانی و ایجاد همبستگی ملی ، به مقابله پیش گیرانه با بحران بپردازد.
از این رو مقاله حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که نقش پیش بینانه ، پیشگیرانه و آمادهسازانه رسانه ها بخصوص سـازمان صـد وسـیما در مـدیریت بحـران چیـست و چگونه رسانه ملی می تواند به مدیریت مؤثر بحران کمک کند؟ برای پاسخگویی به ایـن پرسش ، ابتدا تعاریف مختلف ارائه شده از بحران، مطرح و انواع آنهـا طبقـه بنـدی شـده است .
در پایان نیز ضمن ارائه پیشنهادهایی عملیاتی ، راهکارهایی بر اساس مطالعات انجـام شده در این پژوهش ، برای چگونگی عملکرد صداوسیما به عنـوان پـرمخاطـب تـرین و تأثیرگذارترین رسانه کشور در مدیریت مرحله پـیش از بحـران مطـرح شـده اسـت تـا مدیران رسانه ملی از بحرانهای مدیریتی ناشی از فقدان برنامه ریزی صحیح و بـه موقـع در شرایط بحرانی رهایی یابند.
در مرحله پس از بحران، شیوههای مختلف تقویت روحی و اجتمـاعی مـردم، ارائـه تحلیل های مناسب همراه با آموزشهای لازم برای پیشگیری از درگیـر شـدن مجـدد در بحرانهای بعدی، بهرهبرداری از تجربیات به دست آمده در قالب های مختلـف خبـری، گزارشی و تحلیلی و سرانجام حضور فعال در صحنه شکل گیری افکار عمومی بـه نفـع مردم، می تواند به عنوان راهکاری مفید برای مدیریت سـالم و طبیعـی بحـران از سـوی رسانه ها در این زمینه در نظر گرفته شود (بشیر، ١٣٨٧).