چکیده:
اسرار تجاری نقش مهمی در شکوفایی اقتصادی و رشد نظام رقابت تجاری دارد. با وجود این، یکی از چالش های نوین حقوق اسرار تجاری، ظهور جاسوسی های اقتصادی است. رشد فزاینده این نوع از جاسوسی ها موجب پیدایش پدیده ای نوظهور به نام تروریسم اطلاعاتی گشته است. از این رو، ساز وکارهای حمایتی از حقوق اسرار تجاری در دو قلمروی نظام ضمانت اجراهای مدنی و کیفری، جهت رشد نظام اقتصادی و حفظ آفرینش های فکری افراد، امری ضروری تلقی می شود. تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به مطالعه تطبیقی حمایت مدنی و کیفری از حقوق اسرار تجاری در نظام حقوقی ایران و آمریکا می پردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد، از یک سو، نظام حقوقی ایران در حوزه اسرار تجاری با چالش مواجه است. فقدان احکام مدنی ویژه در حوزه اسرار تجاری و تمسک به قواعد عمومی مسوولیت مدنی وجرم انگاری های پراکنده سرقت اسرار تجاری، بدون توجه به رویکردهای کیفرشناسانه، برخی از چالش های نظام حقوقی ایران، در این زمینه است. از سوی دیگر، بر اساس مطالعات تطبیقی این پژوهش، نظام حقوقی آمریکا با وضع قوانین حمایتی ویژه در قلمروی حقوق مدنی و کیفری در حوزه اسرار تجاری، به دنبال حمایت هر چه بیشتر از حقوق دارندگان این اسرار می باشد.
خلاصه ماشینی:
واژه ها کلیدی : اسرار تجاری ، تروریسم اطلاعاتی ، اتلاف ، غصب ، جرم انگاری طبقه بندی JEL :K١١ ,K١٣ ,K١٤ ,Z١١ Comparative Study of Civil and Criminal Protection of Trade Secrets in America and Iranian Legal Systems Sayyed Mohammad Mahdi Qabuli Dorafshan Associate Professor Department of Law, Ferdowsi University of Mashhad Hamid-Reza Danesh Nari M.
ارزش اسرار تجاری ممکن است ، بالفعل باشد مثل فرمول سری تولید شیشه های با مقاومت بـالا که عملیاتی و محصول آن به بازار ارائه شده اسـت ، یـا ممکـن اسـت بـالقوه باشـد، یعنـی بـا آنکـه اطلاعات محرمانه ، هنوز در امر تولید هستند، اما این قابلیـت را دارنـد کـه بـا بـه کـارگیری آن هـا، منافعی را تحصیل کرد( رهبری ، ١٣٨٨ : ٣٧).
(Kitzke,1981: 221) با دقت در مبانی ٣ موجود در نظام حقوقی ایران ، مسؤولیت شخص ناقض حقوق اسـرار تجـاری در سه حوزه مسؤولیت مبتنی بر تقصیر (گفتار نخست )، مسؤولیت عینی (گفتـار دوم ) و مسـؤولیت مطلق (گفتار سوم ) قابل بررسی است که در ادامه به تحلیل این موارد پرداخته می شود.
تجاری ، فراگیری اسرار تجاری از طریق ادبیات انتشاری ، کشـف ایـن اسـرار از طریـق تـلاش هـای فردی و مهندسی معکوس ١ تبلور می یابند (٢٠٠٩:٢١ ,Herry ) سؤالی که ممکن است در خصوص استیلا بر مال متعلق به دیگری (هم چون اسـرار تجـاری ) در حقوق ایران مطرح شود، آن است که آیا برای تحقق ضـمان بـر اسـتیلا، اسـتقلال در اسـتیلا شـرط است ؟ این پرسش از آن جا نشأت می گیـرد کـه در تعریـف غصـب ، در برخـی متـون فقهـی ، تعبیـر استقلال در اثبات ید مشاهده می شود (شهید ثانی ، ١٤١٣: ١٤٥)٢.