چکیده:
یکی از اسباب توسعه قواعد حقوقی مقابله با تهدیدهایی است که سلامت محیط زیست و در نتیجه حیات انسان را به مخاطره میافکند. حقوق بینالملل محیط زیست با اینکه چند صباحی از عمر آن نمیگذرد و شاخهای جوان از حقوق بینالملل محسوب میشود ولی توانسته است بسیاری از بخشهای نظام حقوقی بینالمللی (مثل حقوق بشر و حقوق بینالملل اقتصادی) را با تلاطمی جدی مواجه سازد. به نظر میرسد حقوق بینالملل محیط زیست سهمی بسزا در بسط و گسترش حقوق مسؤولیت بینالمللی داشته است. مطرح شدن بحثهایی چون مسؤولیت عینی و مسؤولیت ناشی از اعمال منع نشده در حقوق بینالملل، تا حدی حاصل تأثیر حقوق بینالملل محیط زیست بر نظام مسؤولیت بینالمللی بوده است.
خلاصه ماشینی:
بدیهی است که در مورد اول ، این تکلیف بر عهده ی دولت خاطی است که علاوه بر جبران خسارت ، از ادامه ی عمل زیانبار نیز جلوگیری کند (ماده ٤١ طرح پیش نویس کمیسیون حقوق بین الملل )، ٣٥ در مورد دوم (اعمال مجاز منجر به بروز خسارت ) تنها غرامت پرداخت می شود بدون اینکه توقف عمل زیانبار ضروری 32 ICJReports,1949, p.
علی رغم اینکه اقدامات کمیسیون حقوق بین الملل هنوز در قالب طرح باقی مانده و در نحوه ی نگارش مواد اسناد فوق الذکر نیز اشکالات و ابهامات بسیاری وجود دارد، ولی صرف این تفکر که آلودگی محیط زیست می تواند در سطح بین المللی جنبه ی کیفری داشته باشد نسبت به چند دهه ی قبل که محیط زیست و به ویژه مشترکات عمومی ، به عنوان مظلومترین قربانی پیشرفت علم و تکنولوژی یا جنگ افروزی دولتها به شمار می رفت اقدامی مهم تلقی می شود؛ به ویژه آنکه در اساسنامه دیوان کیفری بین المللی برای اولین بار بود که در معاهده ای بین المللی تصریح شد که خسارت عمدی گسترده ، پایدار و شدید به محیط زیست به واقع جرمی بین المللی قلمداد می شود هر ٥١امیرارجمند، همان ، صص ٤١٦٤١٥.
٥٤ با وجود این در حقوق بین الملل محیط زیست ، که در آن مسؤولیت صرفا بر نظریه ی نقض تعهد بنا نشده و ایراد خسارت (محسوس ) رکن ضروری ایجاد مسؤولیت بین المللی به شمار می رود، بدیهی است که مفهوم و گستره ی خسارت و تحول آن مورد نقد و بررسی قرار گیرد.