چکیده:
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﺣﻀﻮر ﻣﺆﺛﺮ در ﻓﻀﺎی ﻣﺠﺎزی و ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮاﻋﺪ و وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی آن اﺳﺖ. اﻣﺮوزه، ﺑﺎ اﻧﻘﻼب ارﺗﺒﺎﻃﺎت، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻘﺶ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮ، ﻳﻌﻨﻲ ﺣﻀﻮر ﻫﺮ ﻓﺮد ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺗﻮان در ﻓﻀﺎی ﻣﺠﺎزی ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺘﻮا و ﻋﺮﺿﺔ آن ﺑـﻪ دﻳﮕـﺮان، ﺑﺴـﻴﺎری از ﻣﻌﺎدﻻت ﮔﺬﺷﺘﻪ را در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﻐﻴﻴﺮ داده اﺳﺖ. ﻫﺮ ﻛﺎرﺑﺮ ﺑـﺮای ﺣﻀـﻮر اﺛﺮﮔـﺬار ﺑﺎﻳـﺪ ﻋﻨﺎﺻﺮی را ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﺪ. ﻟﺬا اﻳﻦ ﭘﺮﺳـﺶ وﺟـﻮد دارد: آﻳـﺎ ارزش و اﻋﺘﺒﺎر ﻫﻤﺔ اﻓﺮاد در اﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﻳﻚ ﺳﺎن اﺳﺖ؟ آﻳﺎ راه ﻫﺎﻳﻲ ﺑـﺮای ﺗﺸـﺨﺺ ﺳـﺎزی ﻓﺮدی (personal branding) یا ﺟﻤﻌﻲ وﺟﻮد دارد ﺗﺎ ﺑﺘﻮان از آن ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد؟ اﻓـﺮاد در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﻨﺪ ﻳﺎ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﺑـﺎ ﺗﺸـﺨﺺ ﺳـﺎزی ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮد را ﺷﻜﻞ و ﺑﺮوز ﻣﻲ دﻫﻨﺪ؟ اﻓﺮاد ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﻫﻮﻳـﺖ ﺧـﻮد را ﺑﻬﺒـﻮد ﺑﺨﺸﻨﺪ؟ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ در راﺑﻄﺔ ﻣﻴﺎن ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮد و ﻫﻮﻳﺘﻲ ﻛـﻪ ﻧﺎﺷـﻲ از ﺣﻀـﻮر در ﻓﻀﺎی ﻣﺠﺎزی و ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣـﻲ رﺳـﺪ در اﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌﻲ دارﻳﻢ، ﺿﻤﻦ ﻧﺸﺎن دادن اﻫﻤﻴـﺖ ﻫﻮﻳـﺖ ﻫـﺎی واﻗﻌـﻲ ﻓـﺮدی در ﺷـﺒﻜﻪ ﻫـﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺑﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﻮﻳﺖ در ﻓﻀﺎی ﻣﺠـﺎزی و ارﺗﻘـﺎ ی آن را ﻧﻴـﺰ ﺑـﺎ روﺷـﻲ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻴﻢ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﻛﻲ از اﻫﻤﻴﺖ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ازﻗﺒﻴﻞ ﭘﺮوﻓﺎﻳـﻞ، ﻧـﻮع ﻣﻄﻠﺐ ﻳﺎ ﭘﺴﺖ، ﻣﻴﺰان اﻇﻬﺎر ﻋﻼﻗﻪ، ﻣﻴﺰان ﺗﻔﺴﻴﺮ، ﺗﻌﺪاد دﻧﺒـﺎل ﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن، و... در ﺳـﺎﺧﺖ اﻳﻦ ﻫﻮﻳﺖ اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
لذا این پرسش وجود دارد: آیا ارزش و اعتبار همۀ افراد در این فضا یکسان است؟ آیا راههایی برای تشخصسازی فردی (personal branding) یا جمعی وجود دارد تا بتوان از آنها استفاده کرد؟ افراد در شبکههای اجتماعی چگونه خود را به دیگران مینمایانند یا چگونه با تشخصسازی هویت خود را شکل و بروز میدهند؟ افراد چگونه میتوانند هویت خود را بهبود بخشند؟ اینگونه پرسشها در رابطة میان هویت فرد و هویتی که ناشی از حضور در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی است طبیعی و قابلانتظار بهنظر میرسد.
همچنانکه در زندگی واقعی اجتماعات مشاهده میشود، روابط شخصی، که هدف اصلی جامعهپذیری است، با وفاداری و اصالت شکل میگیرد و هرچه بیشتر به بخشی از موقعیتهای اجتماعی مدرنیته تبدیل میشود (Giddens 1990, cited Mikko and Berki 2013)، اما دارای قابلیتی است که میتواند شبهاجتماع یا تعهد نیز ایجاد کند؛ البته این تعهدات فقط میتوانند انگیزشی باشند.
بهدلیل اهمیت موضوع، پژوهشها و توصیههای زیادی برای راهنمایی کاربران شبکههای اجتماعی و فعالان فضای مجازی وجود دارد، مبنیبر اینکه چگونه شخصیت مطلوب خود را در این محیط جدید شکل دهند.
اما تمام این راهکارها در یک بستر اساسی قابلیت اعمال دارد و آن بستر فعالیت مستقل فرد در شبکۀ اجتماعی است که تشخصسازی و هویتجویی در آن معلول عواملی است که توجه به آنها میتواند به هویت مطلوب و ایجاد تشخص برای فرد موردنظر منجر شود.
6. عوامل تشخصسازی در شبکههای اجتماعی فعالیت در جهان مجازی ازطریق ایجاد سایت یا مشارکت در انواع میکروبلاگرها موجب میشود فرد شخصیت و هویتی از خود بروز دهد که ممکن است با هویت دنیای واقعیاش متفاوت باشد.