چکیده:
تسلیحات کشتار جمعی یا سلاحهای غیرمتعارف، در جامعه جهانی بهشدت مورد انزجارند؛ چراکه قدرت تخریب بالا و تحدیدناپذیری، آنها را به کابوسی تلخ برای جامعه جهانی مبدل ساخته است. در دنیای امروز یکی از پرچالشترین مباحث بینالمللی، استفاده یا عدم استفاده از این نوع سلاحها و حتی تولید و نگهداری آنهاست. پرسش اصلی که دراینمیان به ذهن خطور میکند، این است که آیا قرآن و روایات، تولید و استفاده از اینگونه تسلیحات را مجاز میدانند یا خیر؟ این نوشتار در مقام پاسخ به این پرسش برآمده، در دلایل جواز تولید و استفاده از سلاحهای غیرمتعارف بهطور جدی خدشه قرار کرده و قول به عدم جواز را با دلایلی متقن بهاثبات رسانده است.
خلاصه ماشینی:
3. حکم حکومتی در همۀ زمینهها، الزامی و غیرالزامی، قابلیت طرح دارد (موسوی خمینی، 1369، ج 17: 202)؛ ازاینرو امام خمینی( محدود کردن اختیارات حکومت در چهارچوب احکام فرعی را موجب بیمعنا شدن ولایت مطلقه مفوضه به نبی اسلام میداند، حکومت را شعبهای از ولایت مطلقۀ رسول خدا( معرفی میکند و آن را در زمرۀ احکام اولیۀ اسلام قرار میدهد (همان، ج 20: 170) دربارۀ نظر نخست، این پرسش مطرح میگردد که در مواقع صلح چه تزاحمی مطرح است که به مصلحتسنجی حاکم اسلامی و صدور حکم تولید تسلیحات کشتار جمعی بینجامد؟ ازطرفی، آیا بر فرض وجود تزاحم، حتی در زمان جنگ، میتوان حکم از بین بردن مردم غیرنظامی یک کشور را صادر کرد؟ باتوجهبه آیات موجود درزمینۀ حرمت نسلکشی (اسراء: 33 و مائده: 32) و قاعدۀ «وزر» مستخرج از آیۀ «و لا تزر وازرة وزر أخری (فاطر: 18)» بهیقین چنین حکمی براساس این دیدگاه قابلیت بحث نخواهد داشت و مستدل با این دیدگاه نمیتواند حکم به جواز دهد.
نقد و بررسی: این دلیل در نگاه ابتدایی، شامل تولید نمیشود و تسری آن به مرحلۀ تولید، خالی از اشکال نمینماید؛ مگر اینکه کسی بگوید افساد در زمین بهدلیل آلودگیهای زیستمحیطی و هزینههای بسیار بالا و ارعاب جامعۀ جهانی، حتی با تولید سلاحهای کشتار جمعی نیز تحقق مییابد؛ درنتیجه تولید این نوع تسلیحات جایز نخواهد بود؛ که ممکن است در پاسخ، کسی بگوید که اگر بخواهیم براساس این دلیل، حکم به عدم جواز تولید یک شیء بدهیم، باید همین حکم را در خصوص فناوریهای روز، مانند تلفن همراه و اینترنت نیز بیان نماییم؛ زیرا ضرر این وسایل نیز بالاست: آلودگیهای زیستمحیطی فراوان، آسیبهای جدی بر سیستم عصبی و جسم انسانها، هزینۀ از بین بردن وسایل فرسودۀ الکترونیکی و بسیاری هزینههای جاری که دنیا را درگیر خود کرده است.