چکیده:
مثنوی بحرالمعارف، دومین اثر از شهاب الدین علی دانیالی فسوی جهرمی است که دو نسخه خطی از این مثنوی به شماره ۹۳۷۱ در کتابخانه مجلس موجود میباشد. نسخه اول و نسخه دوم، که به روش مقابله تصحیح شده است. درونمایه و محتوای این منظومه، در عرفان و اخلاق است. در پژوهش حاضر که کتابخانه ای و بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر متن نسخه مثنوی بحرالمعارف صورت گرفته، سعی بر آن است تا نسخه خطی را مورد بررسی قرار داده و منابع شهاب الدین علی دانیالی فسوی جهرمی برای سرودن این اثر و همچنین بررسی فضای فرهنگی معاصر با دوره نویسنده شناسایی شود و ویژگیهای سبکی آن نیز مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. نویسنده در این مقاله به دنبال جواب این پرسش است که بارزترین ویژگیهای سبکی مثنوی بحرالمعارف چیست؟ حاصل پژوهش نشان میدهد که زبان ساده و روان، ترکیب سازیهای مضمون آفرین، تسکین متحرک، تخفیف واژه، به کار بردن واژه های عربی، تشبیهات محسوس، استفاده مناسب و متناسب از انواع صورخیال تا جایی که لفظ و معنی در مقابل هم قرار گیرند و سبب پیچیدگی کلام نشود، از جمله خصوصیات سبکی این مثنوی است.
Bahr.ol.maāref masnavi. The seconde work of Shahab ol din Ali Daniali fasavi jahromi is a voluminous poetical work which has over 19000 verse and has composed on fāēlaton faelaton faelon rhytm. There are 2 hand written versions of this masnavi in library of parliameut assembly with number 9371 first and second versions have been corrected in contrastive approach .theme and content of this masnavi is mystic and morality. present research is a descriptive analytical study in library and was done on the basis of bahr_ol_maaref text. the objectives of this research is to study handwritten version and recognizing the poet source as well as poet cultural contemporary situations and also analyzing its style features.
The main questions of this article is that what are the most obvious style features of bahr_ol_maaref masnavi? The result of this study shows that the style characteristics of the masnavi are: simple and fluent language composing creative content ,alleviation words marked with a wovel point word reduction, applying Arabic words, obvious of imaginative forms of the extent that word and meaning oppose to each other such that don’t cause to complexity of speech .
خلاصه ماشینی:
در پژوهش حاضر که کتابخانه ای و بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر متن نسخۀ مثنوی بحرالمعارف صورت گرفته ، سعی بر آن است تا نسخۀ خطی را مورد بررسی قرار داده و منابع شهاب الدین علی دانیالی فسوی جهرمی برای سرودن این اثر و همچنین بررسی فضای فرهنگی معاصر با دورة نویسنده شناسایی شود و ویژگیهای سبکی آن نیز مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
Key words: shahb_ol_din ali daniali fasavi jahromi ,bahr_ol_din maāref masnavi content and style analysis.
« وی از دانشوران دورة شاه طهماسب صفوی از مشایخ صوفیه و دانشمندی شاعر بوده است » ( ریاض الحکماء و حیاض الفضلاء ، افندی اصفهانی، ج ٤ : ص ١١٥) اگرچه منابعی که دربارة شیخ نوشته اند نام کامل وی را عنوان نکرده اند، ولی در رسالۀ الفقریه و جواهرالادراج نام شیخ چنین آمده است :« شهاب بن علاءبن علیدانیالی» ( الفقریه ، فسوی جهرمی : ١) البته افندی در ریاض الحکما وی را این گونه معرفی میکند :« الشیخ شهاب الدین علی الدانیالی الفسوی البرازی ثم الجهرمی »(ریاض الحکماء و حیاض الفضلاء ، افندی اصفهانی، ج ٤ : ص ١٨) وی در شهرستان جهرم حیات طیبه و عارفانه ای داشته است .