چکیده:
مساله و هدف: با توجه به اهمیت روز افزون آموزشهای مهارتی و با عنایت به مسائل پیچیده و متعددی که این نوع آموزشها با آن درگیر هستند، در این مقاله سعی بر این است تا روند رو به رشد این دو زیرنظام که متولیان حوزه مهارتی نظام آموزش عالی کشور هستند مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و به نوعی به آسیب شناسی این دو زیرنظام پرداخته شود و خلاءهای احتمالی این دو زیرنظام پوشش داده شود.
روش کار: ابزار جمعآوری اطلاعات محقق در این تحقیق به صورت روش کتابخانهای بوده است که همه اسناد چاپی و الکترونیکی را شامل میشود.
یافتهها: در یک دهه اخیر روند رشد و توسعه زیرنظام مهارتی شامل دانشگاه جامع علمی کاربردی و دانشگاه فنی و حرفهای بسیار متفاوت از یکدیگر بوده است بهطوریکه دانشگاه جامع علمی کاربردی 14273 رشته محل از 37159 (38 درصد از کل کشور) را به خود اختصاص داده است و در سایر موارد دانشگاه جامع علمی در سال تحصیلی 1394 – 1393 با جمعیت 816620 و در همین سال با تعداد 1011 مرکز آموزش عالی با فاصله خیلی زیاد، بالاتر از دانشگاه فنی و حرفهای ایستاده است. این در حالی است که دانشگاه فنی حرفهای 1014 رشته محل (7/2 درصد از کل کشور) را دارد و جمعیت آن در سال تحصیلی 1397 – 1396، 221397 نفر بوده و در سال 1399-1398، 173 مرکز آموزش عالی داشته است.
نتیجهگیری: یکی از مهمترین دلایل رشد و توسعه دانشگاه جامع علمی کاربردی نسبت به دانشگاه فنی و حرفهای را میتوان ورود بخش خصوصی و تاسیس مراکز علمی کاربردی خصوصی دانست. دانشگاه فنی و حرفهای به لحاظ ماهیت کاملا دولتی و بروکراسی اداری در یک دهه اخیر فقط 8 آموزشکده جدید تاسیس نموده است البته بیش از 10 آموزشکده این دانشگاه طی یک دهه اخیر که به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری واگذارشده ارتقا یافته و تبدیل به دانشکده شدهاند که نشانگر حرکت به سمت پایدارسازی حضور و ارائه خدمات میباشد.
اسناد بالادستی بهویژه برنامههای توسعه اخیر چون برنامههای چهارم، پنجم و ششم توجه زیادی به زیرنظام مهارتی داشته و به دنبال رشد و توسعه این زیرنظام خاص نظام آموزش عالی بودهاند بهطوریکه با عناوین مختلف در برنامههای توسعه کشور چون حمایت اداری، مالی، تجهیزاتی و کالبدی و توجه به پیامدها و لزوم تاسیس یک نهاد سیاستگذار جهت یکپارچگی و کارآمدی از آن یاد کردهاند.
Issue and Objective: Considering the increasing importance of skill training and considering the complex and numerous issues that this type of training is involved in, this article tries to show the growing trend of these two subsystems. The custodians of the skill field of the higher education system of the country are studied and analyzed and the pathology of these two sub-systems is addressed in a way and the possible gaps of these two sub-systems are covered.
Methods: The researcherchr('39')s data collection tool in this research was a library method that includes all printed and electronic documents.
Results: In the last decade, the growth and development of the skill subsystem, including the Comprehensive University of Applied Sciences and the Technical and Vocational University, has been very different from each other, so that the Comprehensive University of Applied Sciences has 14,273 courses from 37,159 (38% of the total country). And in other cases, the comprehensive scientific university in the academic year 1394 - 1393 with a population of 816620 and in the same year with 1011 higher education centers with a very long distance, stands above the technical and professional university. Meanwhile, the Technical Technical University has 1014 local disciplines (2.7% of the total country) and its population in the academic year 1397-1396 was 221397 people and in the academic year 1399-1398, it had 173 higher education centers.
Conclusion: One of the most important reasons for the growth and development of the comprehensive university of applied sciences compared to the technical and professional university can be considered the entry of the private sector and the establishment of private applied science centers. The Technical and Vocational University, in terms of its completely governmental nature and administrative bureaucracy, has established only 8 new faculties in the last decade. To the faculty, which indicates a move towards stabilizing the presence and provision of services. Upstream documents, especially recent development programs such as the fourth, fifth and sixth programs have paid much attention to the skill subsystem and have sought to grow and develop this special subsystem of the higher education system so that with different titles in the development programs The country has been mentioned as administrative, financial, equipment and physical support and attention to the consequences and the need to establish a policy-making body for its integration and efficiency.
خلاصه ماشینی:
يافته ها: در يک دهه اخير روند رشد و توسعه زيرنظام مهارتي شامل دانشگاه جامع علمي کاربردي و دانشگاه فنـي و حرفه اي بسيار متفاوت از يکديگر بوده است به طوريکه دانشگاه جامع علمي کاربردي ١٤٢٧٣ رشته محل از ٣٧١٥٩ (٣٨ درصد از کل کشور) را به خود اختصاص داده است و در ساير موارد دانشگاه جـامع علمـي در سـال تحصـيلي ١٣٩٤ – ١٣٩٣ با جمعيت ٨١٦٦٢٠ و در همين سال با تعداد ١٠١١ مرکز آموزش عالي با فاصله خيلي زياد، بالاتر از ١.
١ – ٢ – ٢ - برنامه چهارم توسعه کشور (١٣٨٨-١٣٨٤) ماده ٥٥: دولت مکلف است بـه منظور گسـترش دانـش و مهـارت ، اصـلاح هـرم تحصـيلي نيـروي کـار و ارتقـا و توانمندسازي سرمايه هاي انساني، کاهش فاصله سطح دانش و مهارت نيروي کار کشور با سطح استانداردهاي جهاني و ايجاد فرصت هاي جديد شغلي براي جوانان ، براي نظام آموزش فني و حرفه اي و علمي - کاربردي کشور، ظـرف مدت يک سال از تاريخ تصويب اين قانون در محورهاي زيـر، سـازوکارهاي لازم را تهيـه و بـا پيش بينـي الزامـات مناسب اجرا نمايد: الف - انجام اقدامات قانوني لازم به منظور برپايي نهاد سياست گذار در آموزش فني و حرفه اي و علمي - کاربردي، با توجه به تجربيات جهاني و داخلي به عنوان مرجع اصلي تصويب چشم اندازها، راهبردها و سياست هاي کلان بخش و تا زمان شکل گيري نهاد ستاد هماهنگي آموزش هاي فني و حرفه اي موضوع ماده (١٥١) قـانون برنامـه سـوم توسـعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران مصوب ١٣٧٩,١,١٧ به کار خود ادامه خواهد داد.