چکیده:
یکی از راه های پیشگیری از تخریب محیط زیست، استفاده از تکنولوژیهای دوستدار محیط زیست است. از
آنجایی که تمام کشورها به این نوع از فناوری دسترسی ندارند باید از مجرای انتقال فناوری این مهم تحقق
یابد و در این زمینه حقوق بین الملل میتواند با تکیه بر اصولی چون «اصل مسئولیت مشترک اما متفاوت -
که بر اساس آن کشورها طبق یک مسئولیت مشترک اما با درجه ی مسئولیت متفاوت بنا بر سطح توسعه
اقتصادی و فنی آنها به حفاظت از محیط زیست ملزم میشوند- و تسهیلات موجود در حقوق مالکیت
فکری، بر انتقال این فناوریها به کشورهای در حال توسعه تاکید نماید. وجود کنوانسیون های مختلفی
چون کنوانسیون چارچوب تغییرات آب و هوایی، تنوع زیستی و... و ساز و کار نهادی چون سازمان توسعه
صنعتی ملل متحد نشان از اقداماتی در این زمینه دارد. با این حال و علیرغم اقدامات انجام شده در زمینه ی
انتقال فناوریهای دوستدار محیط زیست موانع مختلفی از جمله موانع حقوقی و سیاسی نیز دیده میشود و
سیاست گذاریهای مناسب و تهیه قوانین مناسب میتواند زیرساخت مناسبی برای غلبه بر این نوع از موانع
باشد. در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی سعی در بررسی انتقال تکنولوژیهای دوستدار محیط
زیست شده است.
خلاصه ماشینی:
از آنجايي که تمام کشورها به اين نوع از فناوري دسترسي ندارند بايد از مجراي انتقال فناوري اين مهم تحقق يابد و در اين زمينه حقوق بين الملل ميتواند با تکيه بر اصولي چون «اصل مسئوليت مشترک اما متفاوت - که بر اساس آن کشورها طبق يک مسئوليت مشترک اما با درجه ي مسئوليت متفاوت بنا بر سطح توسعه اقتصادي و فني آن ها به حفاظت از محيط زيست ملزم ميشوند- و تسهيلات موجود در حقوق مالکيت فکري، بر انتقال اين فناوريها به کشورهاي در حال توسعه تأکيد نمايد.
در اين زمينه ، پروتکل کيوتو که در راستاي کنوانسيون ملل متحد درمورد تغييرات آب و هوا به تصويب رسيده با بنا نهادن قوانين بين المللي فرصت بسيار مناسبي براي انتقال تکنولوژيهاي دوستدار محيط زيست در اختيار کشورهاي در حال توسعه از جمله ايران قرار ميدهد که به کمک آن ها ميتوان ادعا نمود فصل جديدي در کانال هاي انتقال تکنولوژي گشوده ميشود به طوريکه نه تنها هزينه هاي انتقال در مقايسه با روش هاي معمولي همانند سرمايه گذاري مشترک، کليد در دست ، خريد تکنولوژي و غيره در پايين ترين سطح خود قرار ميگيرند، بلکه کشورهاي توسعه يافته نيز تعهد مينمايند تا به حمايت از طرح هاي انتقال تکنولوژي در غالب پروژه هاي CDM١ (مکانيسم توسعه پاک) بپردازند، در واقع کشورهاي توسعه يافته به دليل بهره برداري که از پروژه در طي زمان اجرايي آن انجام خواهند داد به حمايت بيشتري از اينگونه پروژه ها ميپردازند.
__ United Nations Department of Economic and Social Affairs, Climate change:Technology Development and Technology transfer.