چکیده:
«خوتیرینیل»، خاورشناس هلندی» در زمینه اصطلاحات بنیادی روایات اسلامی و
تاریخگذاری احادیث نظرات مهمی را بیان نموده؛ به نحوی که اصطلاحشناسی او محور
بررسیهای فقه الحدیثی غربیان قرا رگرفته است. دراین پژوهش» مصطلحات
حدیث پژوهی وی با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی» تحلیل شد تا به پرسشهای
زیرپاسخ دهد: عوامل موثردرشکلگیری رویکرد ویژه حدیث پژوهی خوتیرینبل
چیست؟ اصطلاحات ابداعی وی از چه میزان کارآمدی برخورداراست؟ این نتیجه
حاصل شد که عوامل شکلگیری رویکرد حدیفی او خانوادة شرقشناس» سنتهای
خاورشناسان درمطالعات حدیفی» از جمله روش تاریخگذاری احادیث و نیزتاثیربرخی
خاورشناسان ومسلمانان نواندیش است. ینبل با ابداع برخی اصطلاحات وبه مدد ابزار
دیداری» به ترسیم شبکه اسناد حدیثی پرداخته و «طرق شیرجهای» را شاهدی تاریخی
برای شناخت خاستگاه حدیث میداند. طبق مفهومسازی ینبل این طرق» نمودی از
رشد وارونه اسناد وبیانگرجعل حدیث است؛ در حالی که درنظام حاکم بر
اعتبارسنجی مسلمانان از اسنادء اگرچه تعدد طرق اطمینان صدور را افزایش میدهد؛
اما مفرد بودن روایت» به تنهایی موجب ضعف حدیث نمیشود. اصطلاح طرق
شیرجهای با اصطلاح «تدلیس» وطرق «متابع وشاهد» درمیان مسلمانان ارتباط دارد.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش، مصطلحات حدیثپژوهی وی با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی، تحلیل شد تا به پرسشهای زیر پاسخ دهد: عوامل مؤثر در شکلگیری رویکرد ویژۀ حدیثپژوهی خوتیرینبل چیست؟ اصطلاحات ابداعی وی از چه میزان کارآمدی برخوردار است؟ این نتیجه حاصل شد که عوامل شکلگیری رویکرد حدیثی او، خانوادۀ شرقشناس، سنتهای خاورشناسان در مطالعات حدیثی، از جمله روش تاریخگذاری احادیث و نیز تأثیر برخی خاورشناسان و مسلمانان نواندیش است.
لذا این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است که عوامل مؤثر در شکلگیری رویکرد ویژۀ حدیثپژوهی خوتیر ینبل چیست؟ اصطلاحات ابداعی وی از چه میزان کارآمدی برخوردار است؟ از آنجا که مطالعات حدیثی بر منابع اهلسنت مبتنی است، در عنوان مقاله، قید احادیث اهلسنت آورده شده؛ در حالی که هدف نوشتار حاضر، سنجش میزان صحت و اعتبار اصطلاحات ابداعی ینبل و دستیابی به دیدگاههای جدید در رابطه با مصطلحات حدیثی و بازمهندسی آنها در مطالعات اسلامی است که میتواند بابی نو در پژوهشهای حدیثی باشد.
این مقاله هرچند ارتباط حلقۀ مشترک را با برخی اصطلاحات حدیثی مسلمانان تبیین میکند، اما سایر اصلاحات ابداعی ینبل را به تفکیک بررسی ننموده و لذا وجه تمایز اثر حاضر، بررسی طرق شیرجهای به صورت مستقل و تبیین میزان صحت و کارآمدی آن در ارزیابی احادیث است.
از نظر محدثان مسلمان، وجود چنین طرقی حاکی از آن است که آن فرد مذکور، مدار نبوده و طرق وی نیز منفرد نیست؛ زیرا اینها همان طرقی هستند که در اصطلاح سنتی به آنها «متابعات» یا «شواهد» گفته میشود؛ اما ینبل این طرق اضافی را طرق «شیرجهای» نامید< «تاریخگذاری روایات بر مبنای تحلیل اسناد؛ نقد و بررسی روششناسی خوتیر ینبل»، ص۱۶۰.