چکیده:
موضوع پژوهش حاضر شناساندن منظومة روایی «مم و زین» در ادب شفاهی کردی است که با
وجود شهرت جهانی آن. هنوز به گونة بایسته در ایران شتاخته نشده است. فراهم آوردن زمینة
آشنایی بیشتر با بخشی از ادبیات شفاهی کرد. جلوگیری از ایجاد فاصلة بیشتر نسل جدید با
فرهنگ خود. بازشناخت بهتر بیت و نقش آن در مطالعات علمی امروزء از اهمداف این پژوهش
محسوب میشود. روش پژوهش, توصیفی - تحلیلی بوده و دادهها با استفاده از تکنیک تحلیل
محتوا تجزیه و تحلیل شدهاند. نتایج نشان میدهد که بیت «مم و زین» دارای بنمایه اساطیری است
و زمان و مکان مشخصی را برای آن نمیتوان تعیین کرد. همچنین این منظومه قابلیتهای ادبسی و
زبانی فراوانی دارد از این رو بازنویسی و بازآفرینیهای فراوانی بر اساس آن انجام گرفته است.
خلاصه ماشینی:
نگاهي به بيت (منظومه روايي) فولکلوري «مم و زين » (تاريخ دريافت : ١٤٠١/١١/٢٠، تاريخ پذيرش : ١٤٠٢/١/٢٧) 1 سيداحمد پارسا چکيده موضوع پژوهش حاضر شناساندن منظومۀ روايي «مم و زين » در ادب شفاهي کردي است کـه بـا وجود شهرت جهاني آن ، هنوز به گونۀ بايسته در ايران شناخته نشده اسـت .
اين ميراث ارزشمند که در ايـران بـا نام هـاي «فولکلـور» (جعفـري قنـواتي، ١٢:١٣٩٤) يا «فرهنگ مردم » (ذوالفقاري ، ١٣٩٤: ٥)، فرهنگ تـوده (هـدايت ، ٢٣٣:١٣٧٩)، «فرهنـگ عامـه » (تمـيم داري، ١٣٩٦)، «فرهنـگ عـوام » (بيهقــي، ١٣٦٥: ٢٠) و «فرهنـگ کوچه » (شاملو، ١٣٧٧) خوانده ميشود، بسيار گسترده اســت و انـواع بازيهــا، آوازهـا، باورهــا، شــيوة پوشــاک و چگــونگي ســاخت مســکن ، پزشــکي و درمــان بيماريهــا، ستاره شناسي، خرافات و تمامي موارد اين چنيني انسـان هاي گذشــته را دربرميگيـرد؛ بـه عبارت ديگر، رد پاي تأثير فولکلور را از تولد تا مرگ ميتوان در زندگي انسان ها مشـاهده کرد.
کتاب «مم و زين » اثر احمد خاني سيد عبيدالله ايوبيان مرکزي، رساله فوق ليسانس خود را روي اين منظومـه عاشـقانه متمرکز کرده و در سال ١٣٤١ شمسي آن را در دانشگاه تبريز به چاپ رسانده است .
قادر فتاحي قاضي از سال ١٣٤٥ شمسـي در دانشـگاه تبريـز منظومـه هاي زيـادي را منتشر کرده و در سال ٢٠٠٥ نيز اين منظومه را همراه دو منظومه ديگر (خج و سيامند و احمد شنگ ) با عنوان سي به يتي فولکلوريک (سه منظومه فولکلوريـک ) در نشـر آراس در اربيل منتشر ساخته است .