خلاصه ماشینی:
"در معنای اول،در مجمع البحرین آمده است که شعب از قبیله بزرگتراست{o83o}و طبرسی نیز مینویسد:«شعب،طائفه بزرگی است مثل مضر وربیعه و قبائل از آن کمتر است مثل تیرۀ بکر از ربیعه و تمیم از مضر و این قولاکثر مفسران است{o84o}،همین معنا نیز توسط مرحوم علامه طباطبائی درتفسیر المیزان نقل شده است»{o85o}.
اکنون تعاریف مربوطبه این چهار معنا را مورد مطالعه قرار میدهیم: عدهای«ملأ»را«جماعت»دانستهاند،در مجمع البیان از جبائیچنین نقل شده است:«ملأ یعنی جماعتی از قوم»{o105o}و قاموس قرآن ازصحاح نقل کرده که ملأ به معنای جماعت است{o106o}.
در مجمع البحرین نیز نقل شده است که«گفته شده ملأ جماعت اشراف مردم و رؤسای آنها هستند که به گفتۀآنها رجوع میشود و این وجه تسمیه را بدان سبب دانستهاند که آنان ازنظر رأی و ثروت غنی هستند»{o111o}.
o} 4-2-ناس «ناس»به معنی مردم است و در اصل آن سه نظر وجود دارد: عدهای معتقدند که اصل آن«اناس»است و این نظر مورد قبول راغبو طبرسی بوده و در اقرب الموارد نیز نقل شده است{o140o}.
اما در مورد مشمولین این واژه نیز سه نظر وجود دارد: نظر اول اینکه«ناس»یعنی جماعت مردم و تمامی مردم را شاملمیشود و از این لحاظ ناس و بشر و إنس نظیر هم میباشند،این نظر مرحومطبرسی است که در قاموس قرآن نقل شده است{o143o}.
3-اصطلاحاتی که علاوه برانسان شامل جن نیز شده است: علاوه بردو دسته اصطلاح که قبلا شرحشان گذشت،در قرآن کریمواژههایی وجود دارد که هم برای انسان و هم برای جن بکار رفته است،این نوع واژهها که اکنون مورد بحث ما میباشند عبارتند از:نفر و نفیر،معشر و انام."