چکیده:
موضوع اصلی مقاله، بررسی محتوایی شعر کودک در دهه هفتاد است. بدین منظور ابتدا مجموعه اشعار منتشر شده در این دهه را مورد بررسی و مطالعه دقیق قرار دادیم. مجموعه مضامین موجود در شعر این دوره، در شش محور اصلی خلاصه شد: مضامین طبیعت گرایانه، مضامین سرگرم کننده و لذت بخش، مضامین سیاسی -اجتماعی، مضامین دینی، مضامین آموزشی ـ علمی و مضامین تربیتی ـ اخلاقی. سپس در صدد برآمدیم که فراوانی هر مضمون را در شعر این دهه مشخص کنیم و در عین حال فراوانی هر موضوع را در اشعار گروههای سنی «الف»، «ب» و ج مشخص کردیم. سپس به سراغ هر دسته از مضامین رفتیم و سعی کردیم با یافتن معیارهای علمی، نقاط ضعف و قوت اشعار را مشخص کنیم. این مقاله به ما نشان می دهد که شعر دهه هفتاد از جهت محتوایی چه وضعیتی دارد.
خلاصه ماشینی:
"اما در اکثـر اشـعاری کـه بـه مادر می پردازند، تصویر انسانی را می بینیم که دو ویژگی شاخص دارد: نخست نماد و نمـود مهربـانی و از خودگذشتگی است و دیگر مدیر امور داخلی منزل : ندیدم هیچکس را مهربانتر/ زمادر در تمام زندگانی / شوم آسوده از هر رنج وقتی / نگاهم می کند بـا مهربانی (جعفر ابراهیمی / باغ سبز شعرها) در بین همه اشعاری مورد بررسی ، فقط یک شعر را یافتیم که مادر سرد و بیگانه بـه تـصویر کـشیده شده بود: هیچ حالی نمی پرسی از من / تا بدانم که در خانه هستی / از تو می پرسم از من نرنجی / مـادر یـا کـه بیگانه هستی (محمود کیانوش / بچه های جهان ) انتقادی که بر این بخش از اشعار وارد است ، کیفیت پرداختن به نقش پدر و مادر است ؛ به طـوری کـه در موارد بسیاری پدر به عنوان رئیس خانواده و منبع درآمد معرفی شده و مادر به عنوان کـسی کـه تمـام هویتش خدمت کردن به سایر اعضای خانواده است : مادر میان سرما/ در حوض ظرف می شست / او ظرفهای ما را/ در زیر برف می شست (ناصر کشاورز/ کلاغ زرد) حتی در اشعاری که نشان دهنده محبت کودک به مادر است ، چنین به نظر می رسد که کودک مـادر را بدان جهت دوست دارد که نیازهای او را برآورده می سازد و در حکم خدمتکاری برای اوست : من خسته شدم / تابم ده / من تشنه شدم آبم ده / این کاسه من / آبش کـن / ایـن چـشم مـن اسـت / خوابش کن (محمد کاظم مزینانی / تنها انار خندید) روابط خواهر و برادر در کودکی و البته در دنیای خارج از شـعر، طـولانی و متنـوع اسـت ."