چکیده:
از جمله آثار فراوانی که به نادرست به عطار نیشابوری نسبت داده اند ، یکی هم منظومه عاشقانه گل و هرمز معروف به خسرونامه است. درچند دهه اخیر پس از تحقیقات دکتر شفیعی کدکنی معلوم گردیده است که این منظومه بی گمان از عطار نیشابوری نیست.اما هنوز هویت گوینده آن شناخته نشده است. دراین جستار، نشان داده ایم که گل و هرمز نزدیک به سال 600 هجری در اصفهان سروده شده و گوینده آن شیخ عطار ابوعبدالله محمد میانجی(میانه ای )درگذشته 619 بوده است
Among the many works that have been incorrectly attributed to Attār of Nishapur is the amorous verse work، Gol and Hormoz، which is popularly known as Khosrownāmeh. In the past few decades، after the research by Dr. Shafiei Kadkani، it has become apparent that without any doubt this work does not belong to Attar of Nishapur. However، the identity of the author has still not been identified. We have demonstrated in this research that Gol and Hormoz was composed close to 600 A.H. in Esfahan، and its author is Sheikh Attār Abdollāh Mohammad Miāneji (Miānei)، who has passed away in 619 A.H.
خلاصه ماشینی:
"اما پرسش بسیار مهم دیگر: اگر ابوشـجاع پـدر ابوالفضـل اسـت پـس چـرا گوینـدة گـل و هرمـز میگوید پدر ابوالفضل وزارت خراسـان را داشـته اسـت در حـالی کـه ابوشـجاع چنـد سـالی وزارت خلافت بغداد را بر عهده داشت ؟ پاسخ به این پرسش علاوه بر آن که تکلیف ما را با ابوالفضل سعدالدین بـه کلـ ی روشـن مـی کنـد، یکی از شیادیهای آن مردی را که میخواسته است گل و هرمز را به تملـ ک عطـار نیشـابوری درآورد نیز آشکار میکند.
شایسته است یکبار دیگر دو بیت سابق الذکر راکه به این موضوع اشاره مـی کنـد در اینجا بیاوریم : خراســــان را وزارت داشــــت بــــابش ولـی انداخـــت او، تـا بـرد آبـــــش چــو ابــ راهیم ادهــم ملــک بگذاشــت که او ملک خلافت یک جـو انگاشـت خواننده حق دارد که بپرسد مصرع چهارم چه ارتباطی با بیت قبـل دارد؟ اگـر پـدر ممـدوح شاعر وزارت خراسان را داشته است پس چرا در مصرع چهارم دربارة او میگویـد ملـک خلافـت را یک جو انگاشت و آن را رها کرد؟ پیداست آن مرد جاعل کم سواد لازم دیده که ممدوح عطار را مانند خـود او خراسـانی کنـد، پس با تصرف در بیت اول ، خلافت را به خراسان تغییر داده ، ولی متوجه نبوده اسـت کـه اولا در بیـت بعد از آن نیز گویندة منظومه به وزارت خلافت پدر ممدوح خود اشاره میکند و ثانیـا، خلافـت یـک اصطلاح مذهبی و در معنی نـوعی خـاص از حکومـت اسـت و نمـی تـوان آن را در معنـی پادشـاهی خراسان به کار برد."