خلاصة:
دغدغه توسعه مهم ترین مسئله کشورهای در حال گذار است. مفهوم سازی توسعه و راه برون رفت از توسعه نایافتگی نیز دل مشغولی اندیشمندان این کشورهاست. در این راستا ازسویی، آمارتیا سن، تنها آسیایی برنده جایزه نوبل اقتصاد، رویکرد نوین توسعه را با عنوان «رویکرد قابلیت»، ارائه کرده است و ازسویی دیگر، «حکومت الکترونیک»، به مثابه یکی از حوزه های فناوری اطلاعات و ارتباطات در دوران جدید، تاثیر شگرفی بر فراگرد توسعه داشته است. این مقاله تلاش دارد تا با ارائه مدلی مفهومی به تبیین ارتباط متقابل رویکرد قابلیت و حکومت الکترونیک بپردازد. این تحقیق در ابتدا، با به کارگیری روش داده بنیاد، رویکرد قابلیت و حکومت الکترونیک، مجموعه ای از مدل های مفهومی را بررسی کرده است. بدین ترتیب با به کارگیری روش تحلیل منطقی، مدل نهایی پژوهش استخراج شد. حاصل پژوهش دال بر آن است که می توان رابطه ای هم افزا و تعاملی را میان مفهوم حکومت الکترونیک و رویکرد قابلیت ملاحظه کرد.
ملخص الجهاز:
" اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻌﺎﻣﻼت دوﺳﻮﻳﺔ ﻣﻴﺎن روﻳﻜﺮد ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖﻣﺤـﻮر ﺗﻮﺳـﻌﻪ و ﺣﻜﻮﻣـﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺗﻼش دارد ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﻣﺪﻟﻲ را اراﺋﻪ ﻛﻨﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻛﻤـﻚ آن ﺑﺘـﻮان از ﺣﻜﻮﻣـﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺑﻪﻣﻨﺰﻟﺔ اﺑﺰاری ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺑﺴﻂ و اﺟﺮاﻳﻲﺷﺪن روﻳﻜﺮد ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ اﺳـﺘﻔﺎده ﻛـﺮد و ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی روﻳﻜﺮد ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ، ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ را ﺑﻪﺻـﻮرت ﺑﻬﻴﻨـﻪﺗـﺮی ﻃﺮاﺣﻲ، اﺟﺮا، و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮد.
ﺗﺎﻛﻨﻮن، ﭘﮋوﻫﺶﮔـﺮان ﺑـﺎ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﻣﺘﻌـﺪد ﺧـﻮد ﺑـﺮ آن ﺑﻮدهاﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮات ﺑﺎﻟﻘﻮة ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮی ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﺑﺴﻂ روﻳﻜﺮد ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻨﺪ (← 5002 , ،)Alampayاﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﻛﻨﺎر ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺎر آﻧﺎن، دو ﻣﻮﺿـﻮع را، ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، دﻧﺒﺎل ﻣـﻲﻛﻨـﺪ.
ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ زﻧﮓ (7002 , )Zhengاﺷﺎره ﻛﺮده اﺳـﺖ، درﻳـﺰ و ﺳـﻦ ( ,Drèze and Sen 2002) در ﺧﺼﻮص ﻫﺪف روﻳﻜﺮد ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮدهاﻧﺪ: اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ روﺷﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ازﻃﺮﻳﻖ ﺗﺄﻣﻞ ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮش آزادیﻫﺎی واﻗﻌﻲ و اﺳﺎﺳـﻲ اﻧﺴـﺎن و ﻧـﻪ ﻓﻘـﻂ رﺷـﺪ اﻗﺘﺼﺎدی (ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﻣﻠﻲ) ﻳﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ (ﻓﻨﻲ) و ﻳﺎ ﻧﻮﺳﺎزی اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ درﺑﺎرة ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻗﻀﺎوت ﻛﻨﻴﻢ.
در اﻳﻦﺟﺎ ﺳﺆاﻻﺗﻲ درﺧﻮر ﻃﺮح ﻫﺴﺘﻨﺪ: اول، ﭼﻪ اﻟﺰاﻣﺎﺗﻲ وﺟﻮد دارد ﺗﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ و روﻳﻜﺮد ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ در ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻳﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻲ دارد؟ دوم، ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﭼﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻳﻲ دارد و اﻳـﻦ وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﺑـﻪ ﺑﺴـﻂ و ﮔﺴﺘﺮش روﻳﻜﺮد ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦروی، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ـ ﻣﻨﻄﻘﻲ و ﻣﺒﺘﻨﻲﺑﺮ ﻛﺸﻒ ﻧﻘﺎط ﻣﺸﺘﺮک در ﻣﻴﺎن ﻣﻘﻮﻻت و ﺑﺎ اﻧﺠﺎمدادن دو ﻣﺼﺎﺣﺒﺔ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﻴﺎن رﺷـﺘﻪای، رواﺑـﻂ دروﻧـﻲ ﻣﻴـﺎن ﺳﺎزهﻫﺎی ﻛﺸﻒﺷﺪه در ﻫﺮ ﭘﺪﻳﺪه، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و در ﻗﺎﻟﺐ ﻣـﺪل ﻧﻬـﺎﻳﻲ ﺑﻴـﺎن ﺷـﺪه اﺳـﺖ."