خلاصة:
جلوه های آیات الهی با زبان و خط عربی ، پـس از اسـلام بـر آثـار هنـری ایـران تاثیرگذار بوده است و سکه های مزین به آیه های قرآنی قرن اول هـ. .ق . صحه بـر آن می گذارد. این پژوهش ، به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که جلوه هـای آیات الهی در ارتباط با آثار هنری ایرانی ـ اسلامی چگونه قابـل تبیـین اسـت ؟ و فرضیه تحقیق مبتنی بر آن است که محتوا و مضامین کتیبه نگاری آثار هنری ایرانی ـ اسلامی ، بیانگر جلوه های آیات الهی متناسب با کاربری آثار هنری است .
داده های پژوهش ، بررسی ١٢٠ اثر هنری موزه ملی ایـران اسـت کـه از ایـن میان ، حدود ٣٢ اثر به صـورت مـستقیم (معرفـی در مـتن )، ٥٢ اثـر غیرمـستقیم (بهره گیری از محتوای کتیبه ها در متن ) و ٣٧ اثر دارای کتیبه های مشابه و تکراری بودند و تحلیل و نتیجه گیری پژوهش مستند به کل جامعه آماری اسـت . نتیجـه ی بررسی ، بیانگر آن است که مضامین و مفاهیم کتیبه نگاری جلوه های آیات الهی بـا کاربرد هر اثر هنری ارتباط مستقیم دارد و محتوای کتیبه ها، یافته های پـژوهش را در دو گروه آثار وابسته به معماری (با مـضمون ارشـادی ) و آثـار هنـری صـنایع ظریفه (با محتوای حفاظت بخشی ، و ولایت پذیری و...) قرار می دهد.
This research is trying to find answer for the problem، the resplendence of Divine revelations how can be explained in connection with Iranian - Islamic artworks? The hypothesis of the research is based on the appropriation of the contents of inscription writing of Iranian - Islamic - artworks about the resplendence of Divine revelations with the application of the artworks. The data of the research have been gathered by surveying on 120 artworks in the National Museum of Iran. The results show that the content of the inscription writing of the resplendence of Divine revelations has a direct relationship with the application of each artwork. Based on the content of the inscriptions، they would divide in two groups، architectural works (with guidance themes) and fine art works (with the themes of protection، guardianship…).
ملخص الجهاز:
ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻛﺘﻴﺒﻪ ﭘﺮده ﻛﻌﺒﻪ ﻗﺎب آﻳﻨﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺎره ﻣﻮزه 72732 اﺛﺮ دﻳﮕﺮی ﺑﺎ ﻛﺘﻴﺒﻪﻧﮕﺎری آﻳﻪی 31 ﺳﻮره اﻟﺼﻒ اﺳﺖ ﺳﻜﻪ، از دﻳﮕﺮ آﺛﺎری اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻫﻤﺎن اواﻳﻞ اﺳﻼم ﻣﺰﻳﻦ ﺑﻪ ﻛﺘﻴﺒﻪﻫﺎی ﻗﺮآﻧﻲ ﺷﺪه اﺳـﺖ ﭼﻮب، از دﻳﮕﺮ آﺛﺎری اﺳﺖ ﻛﻪ آراﺳﺘﻪ ﺑﻪ آﻳﻪﻫﺎی ﻗﺮآﻧﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ؛ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪی آن رﺣـﻞ ﺳﻠﺠﻮﻗﻲ ﺑﻪ اوج ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ، و از اﻳﻦ دوره، دو ﻇﺮف ﺳﻔﺎﻟﻲ ﺑﺎ ﺷﻤﺎره ﻣﻮزهﻫـﺎی دوره اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ1 ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻧﻘﺎﺷﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺣﻤﺪ ﻣﻮﺳﻲ آﺛﺎری ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن از ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ آن دﻋﺎ ﻛﻦ و ﺑﺮای ﺣﻔﻆ ﻛﺎﻻ و ﻣﺘﺎع ﺧﻮﻳﺶ، آﻳﻪاﻟﻜﺮﺳـﻲ ﺑﺨـﻮان و آن را ﺑﻨـﻮﻳﺲ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، دﺳﺘﻮر ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن، ﻧﻮﺷﺘﻦ و ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی از اﻳﻦ آﻳـﻪ، در ﺑـﺴﻴﺎری از ﻣﻨﺎﺳـﺒﺖﻫـﺎی و ...
ـ کیایی ، فاطمه ، «نگاهی دیگر به تفسیر دو آیه از سوره آل عمران »، مجله بینـات ، ش٤٨، زمـستان ١٣٨٤، ص٣٦ـ١٥.