خلاصة:
این نوشتار در پنج جزء اول قرآن به بررسی عبارات و معانی محذوف می پردازد که باید برای فهم دقیق معنی آیه در ترجمه لحاظ گردند. ترجمه عبارات و معانی محذوف در ترجمه های قرآن به سه بخش قابل تقسیم است: بخش اول عبارات و معانی محذوفی که اگر توضیح داده نشود، معنا فهمیده شده و خللی در معنی ایجاد نمی شود. بخش دوم عبارات و معانی محذوفی هستند که اگر توضیح داده نشود، ارتباط قطع نمی گردد ولی فهم و بلاغت مطلب مبهم باقی می ماند. بخش سوم بحث اصلی مقاله است و درباره آن دسته از معانی و عبارات محذوفی است که اگر توضیح داده نشود، فهم مقصود آیه مقدور نیست و مفاد آیه گنگ باقی می ماند. در این مقاله چگونگی ترجمه عبارات و معانی محذوف در هفت ترجمه شامل سه ترجمه از ترجمه های کهن قرآن در قرن پنجم و ششم هجری، یک ترجمه منظوم و ادبی قرآن و سه ترجمه نثر معاصر بررسی و دسته بندیهائی از آنها ارائه شده است.
ملخص الجهاز:
ترجمه عبارات و معانی محذوف در ترجمههای قرآن به سه بخش قابل تقسیم است: 1-1 بخش اول عبارات و معانی محذوفی که اگر توضیح داده نشود، معنا فهمیده شده و خللی در معنی ایجاد نمیگردد.
شرح مطلب: چنانکه در بخش 1-3 مقدمه گفته شد غرض این مقاله بررسی نوع سوم ایجاز است که خود به سه دسته الف و ب و ج تقسیم میگردید اینک شرح آن سه دسته: الف) عبارات و معانی محذوفی که به رسم جاهلی یا آداب و رسومی اشاره دارند.
ترجمۀ ضمیر ه در يَعْرِفُونَهُ در ترجمه های سورآبادی، کشف الاسرار ، مجد ، مکارم شیرازی ، فولادوند و صفارزاده ذکر شده است.
﴿ مَنْ خَافَ مِن مُّوصٍ جَنَفًا أَوْ إِثْمًا فَأَصْلَحَ بَيْنهَُمْ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴾(بقره،182) معنای محذوف در عبارت «تمایل غیرعادلانۀ وصیت کننده به بعضی از ورثه است» که در ترجمه های سورآبادی، مجد، مکارم شیرازی، فولادوند و صفارزاده این معنا لحاظ شده است.
مکارم شیرازی : در ميان آنها [يهود] كسانى هستند كه به هنگام تلاوت كتاب (خدا)، زبان خود را چنان مىگردانند كه گمان كنيد (آنچه را مىخوانند) از كتاب (خدا) است در حالى كه از كتاب (خدا) نيست!
مکارم شیرازی : (اينها) همان كسانى (هستند) كه گفتند: «خداوند از ما پيمان گرفته كه به هيچ پيامبرى ايمان نياوريم تا (اين معجزه را انجام دهد:) يك قربانى بياورد، كه آتش [صاعقه آسمانى] آن را بخورد!» بگو: «پيامبرانى پيش از من، براى شما آمدند و دلايل روشن و آنچه را گفتيد آوردند پس چرا آنها را به قتل رسانديد اگر راست مىگوييد؟» 6.