مقایسه آراء حکیم ترمذی با آیین گئوسی مقالة

کیش گنوسی یک آیین کهن است که اصول آن با آیین های مانوی، افلاطونی و نوافلاطونی نقاط اشتراک بسیاری دارد. حکیم ترمذی یکی از عرفای سدة سوم هجری است که نمایندة حکمای مشرق و بنیانگذار آراء ابن عربی است .مقایسهآراء حکیم ترمذی با اصول کیش های یادشده به شیوة توصیفی-تحلیلی حاکی از تاثیرگذاری آیین های یاد شده بر دیدگاه های او به دلیل خاستگاه مشترک آن هاست و رشته پیوسته ادیان و آیین های بشری را به اثبات میرساند.

(هالروید،١٣٨٧/١٩٩٤: ٩٧) با اندکی تسامح ،آیین گنوسی به مجموعه ای از تعلیمات و فرقه ها اطلاق میشود که مبتنی بر ثنویت است و از Gnostisism یعنی معرفت یا اشراق نجات بخش دم میزند، که به شکل اسطوره های گوناگون است و به دنبال شرح و توضیح منشأ عالم ، روح آدمی و سرنوشت بعدی اوست . ٢- خاستگاه مکتب گنوستیسیسم مناقشات زیادی دربارة خاستگاه آیین گنوسی صورت گرفته که آیا یونانی بوده یا یهودی یا ایرانی؟ این مذهب در قرن دوم میلادی در کشور روم توسعه یافت ، اما بلاشک پیش از این تاریخ هم افکار گنستیکی وجود داشته است ،زیرا پیش از این دربین یهودیان اسکندریه رواج داشته است . البته فلسفه افلاطون که ابدی بودن عالم را تعلیم میداد، بر این مذهب تأثیراتی داشت ، زیرا برخی از فرقه های گنوسی، فلسفه افلاطونی یهودی و مسیحی را بازگو میکنند. ٦- تأثیر آراء افلاطونی بر آیین گنوسی فلسفه افلاطون که ابدی بودن عالم را تعلیم می داد، بر مذهب گنوسی تأثیراتی داشت ، زیرا برخی از فرقه های گنوسی، فلسفۀ افلاطونی یهودی و مسیحی را بازگو میکنند. یکی دیگر از این ویژگیها، اضافه کردن مرحله بینابینی به ثنویت گنوسی بود که وجود را در سه سطح تفسیر کرد : روح ، نفس و ماده و مردم را هم سه طبقه می کرد که یادآورسه طبقه شهروندان در رساله جمهور افلاطون بود(افلاطون ،کتاب دوم ، سوم وچهارم ، ١٣٤٨: ٨٨-٢٨١) -دوم ابراز کردن این ادعا که وجود شر ناشی از شناخت ناقص است .