خلاصة:
هدف پژوهش حاضر بررسی و تعیین شاخص های یادگیری کتاب های آموزشی گروه های مطالعاتی پیگیر سواد بود. بدین منظور از تکنیک تجزیه و تحلیل کمی کتب علمی بهره گرفته شد. بدین منظور سه کتاب آموزشی، یک کتاب چاپ نشده و دو کتاب چاپ شده، به عنوان نمونه برگزیده شد. قسمت های محتوا و متن، تصاویر، سوال های آخر، خلاصه و فعالیت های پیشنهاد شده برای اجرای فراگیران تجزیه و تحلیل شدند. فعالیت های یادگیری دانش آموز محور و معلم محور این اجزاء در هر سه کتاب با شاخص های یادگیری مبنا و حد مطلوب آن ها مقایسه شد. با توجه به نتایج شاخص یادگیری محتوا و متن هر سه کتاب در حد انتظار و شیوه تدوین آن ها به صورت غیرفعال انجام شده بود. شاخص یادگیری اشکال و تصاویر کتاب «آشنایی با زندگی گیاهان» در حد انتظار و شیوه تدوین آن فعال و شاخص یادگیری اشکال و تصاویر «کتاب حقایقی برای زندگی» کمتر از حد انتظار و شیوه تدوین آن غیرفعال بود. شاخص یادگیری سوال های آخر کتاب های مذکور در حد انتظار و شیوه تدوین آن ها به صورت فعال بود. شاخص یادگیری خلاصه هر سه کتاب مذکور کمتر از حد انتظار و غیرفعال شناخته شد. شاخص یادگیری فعالیت های پیشنهاد شده برای اجرا به وسیله دانش آموزان در کتاب «آشنایی با زندگی گیاهان» کمتر از حد انتظار، شیوه تدوین آن غیر فعال و در کتاب «حقایقی برای زندگی» در حد انتظار و شیوه تدوین آن فعال بود و سایر اجزای کتاب اصول تغذیه(میوه ها و فایده های آن) چون تولید نشده بود شاخص یادگیری آن محاسبه نشد. با توجه به نتایج، به تحلیل محتوای کتاب های آموزشی باید هم قبل از چاپ و هم بعد از چاپ توجه و دامنه مطلوب شاخص های یادگیری این گونه کتاب ها مشخص شود. بدین معنی که چنانچه کتاب دارای شاخص یادگیری(ضریب درگیری) پایین چاپ نشده باشد، به گونه ای اصلاح شود تا شاخص یادگیری آن در دامنه مطلوب قرار گیرد و اگر چاپ شده باشد برای تقویت و بهبود شاخص یادگیری آن از معلمان و مدرسان خواسته شود تا در طرح درس خود آن را به گونه ای تنظیم کنند که شاخص یادگیری(ضریب درگیری) سوادآموزان افزایش یابد و شرکت فعال تری در کلاس درس داشته باشند
ملخص الجهاز:
به سخن دیگر، شـاخص هـای یـادگیری دو مجموعـه فعالیـت هـای یـادگیری اسـتاندارد شـده دانش آموزمحور و فعالیت های یادگیری اسـتاندارد شـده معلـم محـور اسـت کـه فعالیـت هـای دانش آموزمحور بر فعالیت های آموزش دهنده محور تقسیم می شـود، بـه عـددی کـه بـه دسـت می آید، شاخص یادگیری کتاب مورد نظر گفته می شود (مشایخ ، ١٣٨٠؛ مخاطب ،١٣٧٨ص ٩٢) به کمک تحلیل محتوای شاخص های یادگیری کتاب های آموزشی گروه هـای پیگیـر سـواد در این پژوهش سعی شده است ، به تجزیه و تحلیل و طبقه بندی فعالیت های یادگیری هر یـک از اجزاء این کتاب ها شـامل : «محتـوا و مـتن »، «تـصاویر و اشـکال »، «خلاصـة فـصل کتـاب »، «سؤال ها و تمرین های آخر فصل یا کتاب » و «فعالیت های پیـشنهادی بـرای انجـام دادن توسـط فراگیران » هم قبل از چاپ و هم بعد از چاپ توجه شود (پاسخ ردیف ١٤).
آیا کتاب آموزشی اصول تغذیه (میوه ها و فایده های آن ) جلـد سـه و اجـزای آن شـامل : «محتوا و متن »، «تصاویر و اشکال »، «خلاصة فصل کتاب »، «سـؤال هـا و تمـرین هـای آخر فصل یا کتاب » و «فعالیت های پیشنهادی برای انجام دادن توسـط فراگیـران » بـه روش فعال طراحی شده است ؟ روش روش پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوا با استفاده از تکنیک ویلیام رومی اسـت .
جدول ۲: خلاصه نتایج به دست آمده از بررسی و تعیین شاخص های یادگیری کتاب حقایقی برای (رجوع شود به تصویر صفحه) تحلیل محتوای کتاب حقایقی برای زندگی نشان می دهد که شـاخص یـادگیری بـه دسـت آمده برای محتوا و متن یعنی ٠/١٣ کمتر از حد مطلوب بوده و به روش غیرفعال تـدوین شـده است .