خلاصة:
رشد و توسعه فن آوری اطلاعات و ارتباطات در جامعه و عجین شدن آن با زندگی مردم، موجب تبدیل شدن جامعه به جامعه-ای الکترونیک شده است. کشور ما نیز برای این که بتواند، همگام با جامعه الکترونیک گام بردارد، باید به مقوله آموزش شهروند الکترونیک بیش از پیش توجه کند و در این میان، نظام آموزشی و برنامه درسی نقش کلیدی بر عهده می¬گیرند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی جایگاه شهروند الکترونیک در کتاب کار و فن آوری ششم دبستان بود. این پژوهش، از نوع مطالعات کاربردی و با روش کمی و از نوع تحلیل محتوا بود و واحد تحلیل جمله و تصویر انتخاب شد. سیاهه جمع¬آوری اطلاعات در این پژوهش استاندارد مهارتی و آموزشی شهروند الکترونیک گروه برنامه¬ریزی درسی فن آوری اطلاعات سازمان آموزش فنی و حرفه¬ای کشور بود. این استاندارد از 3 مولفه اصلی: الف) دانش و مهارت¬های رایانه¬ای پایه، ب) دانش و مهارت جست وجوی اطلاعات و ج) مشارکت الکترونیکی و شهروندی تشکیل شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده¬ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی و جدول) استفاده شد. نتایج نشان داد که 05/80% کل جملات و تصاویر کتاب مربوط به دانش و مهارت¬های رایانه¬ای پایه و 22/10% مربوط به دانش و مهارت جست وجوی اطلاعات است. هم چنین، در این کتاب به مولفه مشارکت الکترونیکی و شهروندی پرداخته نشده و جمله یا تصویری به این مولفه اختصاص داده نشده است. مولفه های غیرمرتبط نیز 73/9% کل جملات و تصاویر را در این کتاب به خود اختصاص داده است.
ملخص الجهاز:
"توزیع و درصد فراوانی مؤلفههای اصلی و فرعی شهروند الکترونیک در کل کتاب کار و فنآوری ششم مؤلفههای اصلی مؤلفههای فرعی فراوانی درصد فراوانی دانش و مهارتهای رایانهای پایه توانایی کار با ویندوز 58 23/7 توانایی کار با پروندهها و پوشهها 87 85/10 توانایی کار با نرمافزارهای کاربری ساده 468 35/58 توانایی کار با اینترنت 29 62/3 توانایی کار با پست الکترونیک 0 0 جمع مؤلفهها 642 05/80 دانش و مهارت جستوجوی اطلاعات توانایی کار با موتور جستوجوگر 9 12/1 توانایی انجام اقدامات اولیه برای ارتباط امن 0 0 توانایی کار با سایتهای مختلف 73 10/9 جمع مؤلفهها 82 22/10 مشارکت و شهروند الکترونیکی توانایی کار با فرمهای آنلاین 0 0 توانایی مشارکت در وب 0 0 جمع مؤلفهها 0 0 مؤلفههای غیرمرتبط 78 73/9 جمع کل جملات و تصاویر 802 100 بررسی جدول 4 نشان میدهد که تعداد کل جملات و تصاویر در کتاب کار و فنآوری 802 عدد میباشد که از این تعداد 642 جمله و تصویر؛ یعنی، 05/80% کل جملات و تصاویر مربوط به دانش و مهارتهای رایانهای پایه است.
در مؤلفه توانایی کار با اینترنت نیز ضمن آشنا ساختن فراگیران با مفهوم اینترنت و ساختار یک آدرس وب، به آموزش اجرای مرورگر وب و نحوه وارد کردن آدرس برای دستیابی به یک صفحه وب پرداخته است که با نتایج صنایعی و ترکستانی (Sanayeii & Turkestani, 2007) مبنی بر آموزش مفاهیم شهروندی الکترونیک به دانشآموزان و محصلان جهت الکترونیکی کردن شهروندان آینده جامعه همخوانی دارد."