خلاصة:
خواجــوی کرمــانی در یکــی از قــصاید خــود بــه مــدح شخــصی بــه نــام «ســید حمیــد الــدین محمـــود» پرداختـــه کـــه از وی اطلاعـــی در دســـت نیـــست . خواجـــو در ایـــن قـــصیده بـــا بـــه کــارگیری اصــطلاحات و مــضامین عرفــانی و حکمــی ، فــضایی حکیمانــه و عارفانــه ایجــاد کــرده و ممــدوح را نیــز بــا صــفات صــوفیان و حکمــا ســتوده اســت . از قــصیدة خواجــو معلــوم مـی شـود کـه ممـدوح وی از طبقـة علمـا و عرفـا و نیـز از سـادات بـوده اسـت . از سـوی دیگـر در ترقیمـه ، نـسخه ای از کتـاب البیـاض و الـسواد ابوالحـسن علـی بـن حـسن سـیرجانی کـه در شـوال سـال ٧٤٦ هــ. در سـیرجان کتابـت شـده از مهـدی الیــه ، کتـاب بـا نـام و کنیـه و لقـب و صــفاتی یاد شـده کـه ممـدوح قـصیدة خواجـو را در نظـر مـی آورد. بـا تطبیـق دقیـق تـر قـصیدة خواجـو و انجامــه نــسخة مــذکور معلــوم مــی شــود کــه ممــدوح خواجــو، همــان کــسی اســت کــه نــسخة کتــاب البیــاض و الــسواد بــه خواســتاری او کتابــت شــده و او «ابوالوقــت ســید حمیدالــدین محمـود بـن محمـود الحـسینی » نقیـب سـادات بـوده اسـت . وی صـاحب مـسند تـدریس و افتـاء و احتمالا مدتی حاکم سیرجان نزی بوده است .
ملخص الجهاز:
ابیاتی از نوع: بود مهر تو مقصود از سعادتهای برجیسی شود ک ن ی تو مفهوم از نحوست های کیوانی (٦١) جهان کز تحت فرمان تو نتواند برون رفتن ز سعد و نحس اجرامش رهائی ده که بتوانی (٦٣) و در پایــان قــصیده، شــاعر از بــی نــوائی خــود ســخن مــی گویــد و بــه کنایــه کمــک مالی ممدوح را طلب می کند: چو صبحم گرچه هر روز از فلک یکقرص مرسومست مکن منعم که آتش در جگر دارم ز بی نانی (٦٨) ولیکن با وجود فاقه بر خوانم بود هرشب بفر دولتت قرص از قمر وز بره بریانی (٦٩) و قصیده را طبق مرسوم شاعران مدیحه سرا با دعای شریطه به پایان می برد: بفصل نوبهاران تا بر اطراف گلستانها شود خندان گل سوری و گریان ابر نیسانی (٧٠) ترا اقبال سرمد باد کز فیض کفت یابند درختان چمن هر مهرگان برگ زمستانی (٧١) * مشخــصاتی کــه از قــصیده فــوق الــذکر بــرای ممــدوح خواجــو بــه دســت مــی آیــد، کاملا منطبـق اسـت بـا آنچـه کـه در انجامـه ٤ یکـی از نـسخه هـای خطـی کتـاب البیـاض و الــسواد خواجــه ابوالحــسن علــی بــن حــسن ســیرجانی ٥( م.
بر طبق این مطابقـه مـی دانـیم کـه مهـدی الیـه نـسخه البیـاض و الـسواد، همـان ممـدوح خواجــوی کرمــانی در قــصیدة فــوق الــذکر اســت و او «ابوالوقــت ســید حمیدالــدین محمــود بــن محمــود الحــسینی » بــوده کــه نقابــت ســادات و احتمــالا حکومــت جــایی را بــر عهــده داشــته و بــه زیــارت حــرم حــضرت رســول(ص ) نیــز مــشرف شــده بــوده و در علوم معقول و منقول تدریس می کرده و احتمالا منصب افتاء نزی داشته است .