خلاصة:
امروزه یکی از مهم‌ترین آسیب‌های که نظم نوین اجتماعی در عرصه بروکراتیک اداری را به خطر می‌اندازد، مسأله فساد و نابسامانی اداری است که در مقابل سلامت اداری به عنوان یکی از اساسی‌ترین دغدغه‌های مسؤولان اجرایی کشور به شمار می‌رود. فساد اداری به عنوان شکلی از انحرافات اجتماعی در زمره یکی از مهم‌ترین موانع پیشرفت اقتصادی و اجتماعی جوامع است. از این روی در این تحقیق سعی بر آن شده است تا از یک سو ابتدا مسأله نگرش به فساد اداری (در تقابل با سلامت اداری) در قشر حساس دانشجو به عنوان گردانندگان بالقوه سمت‌های سازمانی در آینده نزدیک مورد بررسی قرار بگیرد و از سوی دیگر ارتباط آن با مفهوم دینداری به عنوان مهم‌ترین اهرم کنترل درونی بررسی گردد. در ابتدا نظریات ارائه شده در ارتباط بین نگرش به فساد اداری و دینداری جمع بندی شده و سپس چهارچوب نظری تحقیق بر اساس مدل‌های بدست آمده تبیین شده است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی بوده و تکنیک جمع‌آوری داده‌ها،پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال تحصیلی90-91 (15215 نفر) می‌باشد که از طریق فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه‌ای سیستماتیک، 406 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تحلیل داده‌ها نیز از آنالیز واریانس و رگرسیون چند متغیره متناسب با فرضیات تحقیق استفاده گردیده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که از یک سو بین متغیر نگرش به فساد اداری دانشجویان و میزان دینداری آن‌ها رابطه معنادار وجود دارد و از دیگر سو، مؤلفه های دینداری به شکل مجزا با نگرش به فساد اداری در ارتباط است.
ملخص الجهاز:
"در بخش عملیاتی نگرش به فساد اداری ابتدا فساد اداری از ترکیب شش بعد؛ "اختلاس" ،"تقلب اداری" ،"رشوه" ، "پارتی بازی"، " سوء استفاده از موقعیت شغلی" و "تبارگرایی" تشکیل گردید، در گام بعدی با توجه به دیدگاه نظری در تعریف نگرش، سه بعد اصلی تشکیل دهنده مفهوم نگرش(شناختی، عاطفی، تمایل به رفتار) با توجه به شاخص‌های تشکیل دهنده فساد اداری آزمون گردید؛ بدین صورت که در ابتدا با توجه به سؤالات باز و اکتشافی اطلاعات و دانسته های علمی و دقیق پاسخگویان پیرامون شش بعد فساد اداری در قالب سه سطح اطلاعات بالا، متوسط و پایین بررسی گردید تا بعد شناختی مفهوم نگرش نسبت به مصادیق فساد اداری مشخص گردد، در گام بعدی احساسات پاسخگویان در سه بعد مثبت (دوست داشتن)، خنثی (بی‌طرفانه)و منفی(تنفر و انزجار) در قبال انجام شش بعد فساد اداری از سوی کارمندان دولت بررسی شد و در نهایت نیز عنصر تمایل به عمل نگرش، پیرامون فساد اداری از طریق این سؤال که در صورت به وجود آمدن شرایط و بستر لازم(صاحب سمت و شغل اداری‌شدن) برای انجام هر یک از ابعاد فساد اداری عکس‌العمل دانشجویان به عنوان گردانندگان بالقوه نظام‌های اداری در قالب سه گونه پاسخ (مطمئنم که هرگز آن عمل را انجام نمی‌دهم، تردید دارم که آن را انجام ندهم، مطمئنم که در صورت به وجود آمدن شرایط آن را انجام خواهم داد).
پیرامون دینداری به عنوان متغیر مستقل نیز اطلاعات تحقیق گویای آن بود که پاسخگویان هم به لحاظ کلی و هم از شاخص‌های جزئی تشکیل دهنده دین داری در وضعیت متوسط و متوسط به بالا به سر می‌برند که حتی وجود این شرایط نیز در کنار وضعیت نامطلوب نگرش به فساد اداری می‌تواند به عنوان تحدیدی علیه نظم اجتماعی قلمداد شود، زیرا که همان‌گونه که مبانی نظری مؤید امر بود هر چقدر سطح دینداری در بستر اجتماعی بالا باشد به همان میزان نیز پایبندی کنشگران به ارزش‌ها و هنجارهای تشویق‌کننده به سلامت رفتار قوی‌تر خواهد بود و احتمال انجام اعمالی خارج از معیارهای پذیرفته شده‌ی همگانی به دلیل به خطر افتادن منزلت و حیثیت اجتماعی افراد کاهش پیدا خواهد کرد."
(
, 
, 
)
