خلاصة:
مساله خاستگاه شعر یکی از مهم ترین پرسشهای بنیادین در فلسفه ادبیات است. این مقوله از این منظر حائز اهمیت است که اصولا شناخت ماهیت و آبشخور شعر می تواند در شناخت شعر خوب و موثر بسیار مهم باشد. در دوره معاصر شاعران و منتقدان در این باره دیدگاه هایی مطرح کرده اند. علاوه بر آنان نظریه های جدید روانشناسی هم بر این مساله تاثیر گذاشته است. نویسندگان در این مقاله برآنند تا این موضوع را در دیوان ایلیا ابوماضی بررسی کنند. بررسی این موضوع با توجه به دیدگاه های ارائه شده جدید و نیز با در نظر داشتن سنت ادبی گذشته و معانی دو واژه صنعت و الهام صورت خواهد گرفت. این مساله در دیدگاههای ایلیا مهم است که نگاه وی به خاستگاه شعر چگونه بوده؟ بدین منظور با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به تبیین دیدگاههای ابوماضی در باب الهام و صنعت پرداخته ایم. از نتایج تحقیق برمی آید که شعر کامل و پخته ترکیبی از الهام و صنعت است و نمی توان یکی را بدون دیگری در نظر گرفت. همچنین بررسی اشعارش نشان می دهد که خاستگاه شعر، ضمیر ناخودآگاه انسان است، ولی کمال شعر در گرو ویرایش و تنقیح آن است.
The issue of the origin of poetry is one of the most important and philosophical questions in the philosophy of literature. This issue is important on the grounds that understanding the nature of a poem can be significant in recognizing good and effective poetry. In the contemporary era، some poets and critics have developed some ideas about this issue. In addition، the theories of new psychology have affected this issue. The authors of this paper attempt to investigate this issue in the anthology of Ilia AbuMazi who is one of the great poets of the contemporary world. The investigation of this issue will be done based on the newly-presented ideas and consideration of the literary tradition and the meaning of the words "creation and intuition". This issue is important in the viewpoints of Ilia AbuMazi، and the researchers intend to understand what his idea has been about the origin of poetry and if he has a particular viewpoint or is in agreement with his contemporaries.
For this purpose، at first، the poetry of Ilia AbuMazi was explored using a descriptive-analytical method based on which the cases of "creation and intuition" were derived and at the end، this conclusion was reached that mature poetry is a mixture of "creation and intuition" and it is not possible to ignore any of them. In addition، the analysis of his poetry indicates that the origin of poetry is the unconscious mind of human beings، but its perfection depends on editing and revision.
ملخص الجهاز:
مقدمه 1-1 بیان مسأله موضوع خاستگاه شعر و چگونگی تکامل آن از آغاز حیات نقد شعر برای اهل نظر مطرح بوده و تاکنون ادامه یافته است؛ اینکه شعر الهام است یا صنعت، یا ترکیبی از این دو، از این نظر اهمیت دارد که یکی از مهمترین راههای شناخت و بررسی شعر بوده است و به صورت کلی هدف اصلی و اساسی شاعر از سرودن شعر به شمار میآید و همین مسأله میتواند در شناخت سیر اندیشه و نگرش شاعر و نقد اشعارش مؤثر و مفید باشد.
باید دانست که در دیوان ایلیا صراحتا به الهام بودن شعر، آنگونه که با دیدگاههای دوران معاصر تطابق داشته باشد، نیز اشاره شده است و در شعری با نام « امتنان» این سؤال را مطرح میکند که شعر چیست ؟ خاستگاه آن کجاست؟ آیا همانگونه که قدما گفتهاند شیاطین آن را القا میکنند یا منشأ دیگری دارد: ما هو الشعر؟ إننی ما رأیت اث نـــــــــــــــــین إلا و فیه یختصمان قال قـــــــــــــوم وحـــــــــــــــــی ینزله الل ه و قوم نفث من الشیطان ضل هذا و ذا ، فما حفز الإن سان شیء للشعر کالإنسان (أبوماضی، 1954م: 691) «شعر چیست؟ دو شخص را نیافتم که معنای واحدی از آن عرضه کنند.
» موارد ذکر شده؛ یعنی اشاره به الهام، نبوت، وحی، سحر و ضمیر ناخودآگاه- که همگی ما را به سوی دیدگاه الهامی بودن شعر در نظر ایلیا رهنمون میکنند- از بسامد فراوان برخوردارند و هر یک از این اندیشهها با شیوههای گوناگون مکرر آمدهاند؛ اما هستند تعابیر و اشاراتی که با الهام مرتبطاند، ولی چندان تکرار نشدهاند که بخواهیم و بتوانیم آنها را همچون موارد مزبور ذیل یک عنوان قرار دهیم.