خلاصة:
یکی از عرصههای مهم نگرش و دیدگاه امام خمینی+ که تأثیر قابل ملاحظهای در رفتار سیاسی ایشان داشته است، توجه به مباحث قرآنی و تفسیر سیاسی مختص به ایشان میباشد که در نوع خود بینظیر است. این نوع نگاه، موضوعات قرآنی را در بطن حوادث جاری در نظام داخلی و نظام بینالملل قرار میدهد و برای موضوعات خارجی به تطبیقسازی متناسب با واژگان و مفاهیم قرآنی میپردازد که حالتی مرحله به مرحله را طی میکند. از تحلیل و تبیین واژگانی شروع و به مرحله تطبیق میرسد و در آخر به مرحله رفتار سیاسی متناسب با اصول قرآنی منجر میشود که در قالب مفاهیم و واژههای تعاملی و تقابلی منتشر میشود و به مرحله اصولسازی نیز منجر میشود.
ملخص الجهاز:
". (امام خمینی، بیتا: 238) بحث دیگر، بررسی مبانی اندیشه سیاسی در قرآن کریم میباشد که کلید همه بحثهایی است که در ذیل عنوان فقه سیاسی و بهویژه بخش سیاست و حکومت در اسلام مطرح میگردد (عمید زنجانی، 1378: 111) و حتی میتواند به صورت بحثی مستقل مورد ارزیابی قرار گیرد.
از این نظر، سؤال اصلی پژوهش حاضر عبارتست از اینکه: تفسیر سیاسی واژهها و مفاهیم قرآنی در اندیشه امام خمینی+ چگونه شکل گرفته است؟ برای پاسخ به این سؤال با استفاده از روش تحلیل درونمتنی آثار امام خمینی+، عملکرد سیاسی ایشان به روش تحلیل، تطبیق و رفتار سیاسی و با استفاده از دو نوع واژه و مفهوم مورد بررسی قرار میگیرد: الف.
(همان: 35) امام خمینی+ در تکمیل اندیشه قرآنی و نگاه به واژه طاغوت؛ واژههای دیگری نظیر «موسی» و «فرعون» را در راستای مبارزه و استراتژی و روش مبارزه و استفاده از مفهوم قرآنی و کاربرد آنها با تحلیل و تطبیقسازی متناسب آن واژهها با جامعه و نظام اسلامی میپردازند در این رابطه امام خمینی در زمانی که انقلاب به پیروزی نزدیک شده بود، ادعای «شاه» در توبه کردن را با توبه «فرعون» در آخرین لحظه غرق شدنش تحلیل، تطبیق و مقایسه میکنند: ...
در کنار واژه استکبار، یکی از پر کاربردترین واژه تقابلی که در اندیشه امام خمینی+، مورد استفاده قرار گرفته واژه «استضعاف» است که به لحاظ مصدری و به عنوان پدیده و تحلیل تاریخی ـ قرآنی شکل میگیرد و منجر به ایجاد اصل «نفی استضعاف» میشود و در عین حال به عنوان واژهای تقابلی در مقابل استکبار طرح میگردد."