خلاصة:
امروزه مدیریت برای انطباق با تغییرات و به منظور بقاء و رشد در محیط های جدید و پیچیده، ویژگیهای خاصی را میطلبد، که مدیران باید به ابزارهای خاصی مجهز باشند؛ زیرا آنچه مهم است ، این است که باید هر روز نسبت به روز قبل چالاکتر و چابک تر باشیم . یکی از مهم ترین ویژگی ها که میتواند به رهبران و مدیران در پاسخ به این تغییرات کمک کند، هوش هیجانی است . هوش هیجانی موضوعی است که سعی در تشریح و تفسیر جایگاه هیجانها و احساسات در توانمندیهای انسانی دارد. در این مقاله که از نوع توصیفی- مروری ، و ابزار جمع آوری اطلاعات آن به روش کتابخانه ای است ، سعی شده است نقش و اهمیت هوش هیجانی در مدیریت از دیدگاه اسلامی بررسی گردد. به عبارتی ، هدف تحقیق بررسی هیجانها از دیدگاه اسلام در مدیریت است ؛ پس این سوال مطرح شد که جایگاه هیجانها در مدیریت از نگاه اسلام کجاست ؟ نتایج نشان داد: با نگاهی به ابعاد هوش هیجانی که شامل خودآگاهی، خودکنترلی، آگاهی از هیجانهای دیگران و مدیریت روابط میشود، به راحتی میتوان گفت : آموزههای اسلام بر هر یک از این موارد تاکید کرده و آنها را جزئی از زندگی شخصی و اجتماعی انسان میداند. مدیر در یک جامعه اسلامی با ارتباط با معبود خویش ، به یک عزت نفس و اعتماد به نفس بالایی میرسد که سبب میشود، هیجانات خود را مدیریت ، و خود را اصلاح کند. با چنین دیدگاهی، فرد میآموزد، قبل از آنکه در مورد راه رفتن دیگران قضاوت کند، کمی با کفش آنان راه برود(همدلی). سرانجام، هنر مدیریت در اسلام، برقراری رابطه با مردم و برخورد مهربانانه و دوستانه با آنان است و اگر این امر میسر شود، مدیر به راحتی و سهولت بیشتری میتواند وظایف خود را انجام دهد. همه این ها زمانی به دست می آید که روح انسان از یک معنویت ویژه برخوردار باشد و بداند کاری که انجام میدهد، برای رضای خدا و خدمت به خلق خدا صورت میگیرد.
ملخص الجهاز:
به عبارتی ، هدف تحقیق بررسی هیجانها از دیدگاه اسلام در مدیریت است ؛ پس این سوال مطرح شد که جایگاه هیجانها در مدیریت از نگاه اسلام کجاست ؟ نتایج نشان داد: با نگاهی به ابعاد هوش هیجانی که شامل خودآگاهی، خودکنترلی، آگاهی از هیجانهای دیگران و مدیریت روابط میشود، به راحتی میتوان گفت : آموزههای اسلام بر هر یک از این موارد تأکید کرده و آنها را جزئی از زندگی شخصی و اجتماعی انسان میداند.
در این مطالعه برآنیم که اجزاء هوش هیجانی(خودآگاهی، خودمدیریتی، خودانگیزشی، تشخیص هیجانهای دیگران و مدیریت روابط ) را از منظر آموزههای اسلامی مورد بررسی 1- Intelligence quotient 2- Emotional Intelligence 3- Chan & et al 4- Palmer & et al قرار دهیم .
حتی اگر بپذیریم که موضوعی کاملا تازه و نوآوری، در پدیده است ، اما به نظر از دیدگاه اسلام چیز جدیدی محسوب نمیشود، زیرا به نظر میرسد اسلام در ١٤٠٠ سال پیش ، هم به هوش هیجانی، هم به مؤلفه های آن و هم به کاربردها و فواید آن به صورت فراگیر اشاره کرده است ؛ بنابراین هدف، بررسی این موضوع است که نشان داده شود خیلی از موضوعاتی که به تازگی در مدیریت مطرح میشود، به نوعی به صورت کامل تر در اسلام مورد توجه بوده است ؛ بنابراین با دقت بیشتر میتوان آنها را کشف و استخراج کرد.
از این رو، هوش هیجانی برای کسب و کار مدیران و رهبران با اهمیت بوده و مورد توجه قرار گرفته است ، زیرا اگر آنها به روحیه کارکنان یا گروه خود حساس نباشند، باعث سرخوردگی شده؛ بنابراین بهترین نتیجه ، از افراد گرفته نمیشود (موداسیر و سین ، ٢٠٠٨).