خلاصة:
امروزه با فراگیری فناوریهای نوین ارتباطی ازجمله اینترنت ، بسـیاری از افـراد پاسـخ برخی از نیازهای خود مانند نیازهای مذهبی را با استفاده از این ابـزار رسـانه ای پـیجـویی میکنند. از مواردی که در این بستر ارتباطی توسط کاربران مسـلمان و بـه خصـوص شـیعه دنبال میشود، زیارت است . ارائه این خدمات ، نیاز بـه شـکل گیـری فضـایی تخصصـی در اینترنت دارد. بر این اساس هدف از نوشتار پیش رو، مطالعه سـایت هـای زیـارتیـ مـذهبی به منظور طراحی محتوایی و ساختاری پرتالی تخصصی با موضـوع زیـارت مجـازی امـاکن متبرکه شیعه است . برای این منظور ٢٣ سایت زیارتیـ مذهبی به صورت گزینشی انتخاب و با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی مورد مطالعه قـرار گرفتنـد، در نتیجـه ، ٨٩ مولفـه محتوایی و ساختاری شناسایی شدند. این مولفه ها شامل ٢١ مولفـه سـاختاری و ٦٩ مولفـه محتوایی هستند که در ١٢ طبقه کلی ١. زیارت ؛ ٢. تعامل با سایت ؛ ٣. خـدمت بـه حـرم ؛ ٤. آشنایی بیشتر؛ ٥. رسانه ها؛ ٦. اطـلاع رسـانی؛ ٧. گـروه هـای زیـارتی؛ ٨. مـدیریت زمـان و برنامه ها؛ ٩. آموزش و پژوهش ؛ ١٠. نرم افزارها؛ ١١. تجارت ؛ ١٢. شـاخص هـای سـاختاری دسته بندی شدند. با توجه به مولفه هـای شناسـاییشـده ، دو الگـوی محتـوایی و سـاختاری معرفی و پس از مرور مکرر ساختارها و جانمایی خـدمات در سـایت هـای مـورد مطالعـه ، الگوهای ساختاری سه گانه ای شامل صفحه پیش درآمد، صفحه خانگی و نقشه سایت بـرای پرتال زیارت مجازی اماکن متبرکه شیعه پیشنهاد شده است .
ملخص الجهاز:
هرچند زیارت مجازی در مقایسه با زیارت حضـوری بـا مسـائلی همچـون نبـود حـس حضور در فضای معنوی حرم ، حضور قلب برای ارتبـاط و توسـل بـه امـام (ع ) کـه موجـب شادابی روحی و روانی زائر می شود و نیز محرومیت از دیـدار مؤمنـان و زائـران در فضـایی آکنده از معنویت مواجه است ، اما این نوع زیارت مهم محسوب می شـود، چراکـه مـی توانـد زمینۀ ایجاد علاقۀ کاربر برای انجام زیارت حضوری را افزایش دهد (رک ؛ جهـانگیر، ١٣٩١: ١٦٤)، تلنگری برای ارتباط قلبی با امام معصوم (ع ) باشـد یـا اطلاعـاتی مفیـد بـرای افـزایش رضایت قبل از انجام زیارت حضوری به کاربران منتقل کند (٣١٧ :٢٠٠٢,MacWilliams).
Desktop روش در این بررسی ، برای طراحی محتوایی و ساختاری پرتال زیارت مجـازی امـاکن متبرکـۀ شیعه ، به شناسایی ابعاد ساختاری و محتوایی سایت های زیارتیـ مـذهبی کـه هـر کـدام بـه طریقی خدمات زیارتی ارائه می دهند، پرداخته شده است .